Od liczydła po alfabet

O tym, że pismo narodziło się na Bliskim Wschodzie, wiadomo od dawna, ale że wyewoluowało z technik księgowania, to już nowość. Twórcami praalfabetu byli zapewne drobni kupcy.

BEW Kipu, inkaskie pismo węzełkow.

Pismo pojawiło się stosunkowo niedawno. Przez większą część naszych dziejów rozwijaliśmy się bez niego, ba – do dzisiaj wiele społeczności obywa się bez umiejętności pisania i czytania. Dopóki ludzie żyją w małych grupach, zarówno wiedzę techniczną, jak i kulturową można przekazywać sobie bezpośrednio. Badania etnograficzne i historyczne wykazały, że ludzie w kulturach opartych na tradycji ustnej mają znakomicie wyszkoloną pamięć i korzystają z całej masy technik ją wspierających, np. łączenia tekstu z rytmem i melodią, wspomaganymi dodatkowo przez ruch lub taniec. Wiadomo, że łatwiej nauczyć się na pamięć tekstu piosenki niż fragmentu prozy. Dlatego duża część spuścizny kultur niepiśmiennych zachowała się w formie pieśni. W przypominaniu sobie tysięcy wersów pomagały pieśniarzom również specjalne przedmioty i znaki graficzne, pełniące funkcję podobną do późniejszego pisma.