AGNIESZKA SOWA: – Dokładne poznanie praw dziedziczności zmieni sposób patrzenia na świat i panowania nad naturą bardziej niż jakiekolwiek inne wyobrażalne postępy w nauce – uważał William Bateson, brytyjski uczony, który w 1905 r. pierwszy użył w stosunku do badań nad dziedziczeniem określenia genetyka. Miał rację?
KRYSTIAN JAŻDŻEWSKI: – Od tamtej pory nauczyliśmy się czytać ludzki genom, znamy wszystkie geny, potrafimy znaleźć odmienności, warianty i mutacje i na tej podstawie rozpoznać zagrożenie, zanim ono się pojawi. Tego nigdy wcześniej nie umieliśmy. Lekarz mógł zapytać pacjenta, kto w rodzinie chorował na serce, jeżeli było kilka takich przypadków wśród krewnych, kierował na badania. Teraz możemy sekwencjonować wszystkie geny odpowiedzialne za układ krążenia, zaburzenia rytmu serca, gospodarkę lipidową i stwierdzić, że ta osoba idzie prostą drogą do konkretnej choroby.
Ale nie robimy tego?
Coraz częściej jednak robimy, tyle że nie masowo. Od 4 lat mamy nową technologię sekwencjonowania genomowego, która pozwala nam odczytywać tak wiele genów, jak tylko chcemy, u każdego. Kiedy słyszę w radiu o maratończyku, który padł martwy przed metą, to wiem, że byłbym go w stanie ostrzec, robiąc badanie genetyczne wszystkim uczestnikom biegu przed startem. Istnieje mutacja, która powoduje przerost mięśnia sercowego i zaburzenia rytmu sercu pojawiające się w bardzo szczególnych sytuacjach. Więc gdybyśmy wykorzystali tę wiedzę związaną z genomem, odpowiednio wcześniej bylibyśmy w stanie przewidzieć i być może zmienić los tego człowieka. To samo dotyczy wielu chorób, także nowotworowych. To już jest niebagatelny element władzy nad naturą.
Ale genetyka poszła jeszcze krok dalej. Wykorzystując ją, można także wpłynąć na to, jak ta natura wygląda.