PAWEŁ WALEWSKI: – Czy oczy reagują na zmiany temperatury otoczenia tak jak skóra?
PROF. JACEK SZAFLIK: – W mniejszym stopniu. Na szczęście, bo narząd wzroku jest delikatniejszy od skóry i odczuwalibyśmy duży dyskomfort, gdyby marzły lub przegrzewały się na słońcu. Oczywiście powieki i spojówki są bezpośrednio narażone na wpływ temperatury, wiatr czy wilgotność powietrza. Ale tkanki z wnętrza gałki ocznej są dość dobrze ochraniane przez mechanizmy utrzymujące stałą temperaturę ciała.
A co jest bardziej niebezpieczne dla oka: silny mróz czy upał?
Przy wysokich temperaturach mogą pojawiać się obrzęki powiek i spojówek, ale głównym problemem jest zwiększone nasłonecznienie. Z kolei podczas zimowego spaceru zdarzają się podrażnienia oczu spowodowane zimnym wiatrem. I też mają one cięższy przebieg, gdy towarzyszy temu – zwłaszcza w górach, na ośnieżonych stokach – ostre słońce. U osób wrażliwych pojawia się wtedy przekrwienie, pieczenie i silne łzawienie.
To prawda, że oko jest drugim po skórze narządem najbardziej narażonym na uszkodzenia promieniami słonecznymi?
Już wiele lat temu, kiedy szkodliwość promieniowania ultrafioletowego nie była tak mocno jak teraz zauważana przez dermatologów, ostrzegali przed nimi okuliści. Historia tej dziedziny sięga starożytnego Egiptu, gdzie przy użyciu prymitywnych narzędzi wykonywano operacje zaćmy, a to jest jedna z chorób, które mogą się rozwinąć pod wpływem słońca. Uczeni antyczni przestrzegali, aby na przykład nie obserwować zaćmień bez żadnej ochrony oczu, bo można być za to ukaranym ślepotą. Oczywiście nie potrafili tego nazwać, tak jak my, fotochemicznym uszkodzeniem plamki żółtej, ale zdawali sobie sprawę, że może być to nieodwracalne i trwałe zniszczenie najważniejszego dla widzenia centralnego obszaru siatkówki.