Niezbędnik

Epoka zero

O czym krzyczą artyści awangardowi

Pablo Picasso, „Guernica”, 1937 r. Pablo Picasso, „Guernica”, 1937 r. Contributor: Lucas Vallecillos/Alamy Stock Photo / BEW
Tworzą prace z odpadów, kości, tamponów i śliny. Ukazują widzom społeczne zakłamanie. Ściągają ich pod powierzchnię świata, który się skończył. Co swoją sztuką mówią artyści awangardowi?

W wynajętej za 350 dolarów przestrzeni biurowej budynku na Wschodniej 52 ulicy na Manhattanie, artystka Adrien Piper odbierała telefony. Miejsce było raczej ascetyczne. Biurko, na którym leżał katalog wystawy, szafka na akta, stolik do kawy. Prócz tego można było zobaczyć (lub nie) prace pięciu młodych nowojorskich artystów. Byli to Carl Andre, Robert Barry, Douglas Huebler, Joseph Kosuth i Lawrence Weiner. Seth Siegelaub, który zorganizował prezentację „January 5–31, 1969”, twierdził, że rzeczywista wystawa odbyła się w wydrukowanym katalogu, a to co się dzieje w pomieszczeniu, jest zaledwie aneksem. Niemniej coś jednak się tam wydarzyło.

Lawrence WeinerEPA/PAPLawrence Weiner

Na przykład Lawrence Weiner zdjął ze ściany warstwę tynku o wielkości 92 x 92 cm, tworząc hipotetyczny negatyw obrazu. Douglas Huebler podczas wernisażu rozsypał na podłodze kwadrat z trocin. Widzowie przekraczając próg, niszczyli tę kompozycję, co Adrien Piper miała za zadanie rejestrować polaroidem. W ciągu sześciu godzin otwarcia praca została starta z podłogi, a zdjęcia – przymocowane do ściany. Robert Barry zainstalował pracę dźwiękową, której nie można było usłyszeć. Dwa nadajniki fal radiowych były we wnętrzu ukryte tak, że umykały oczom widzów, a o tym, że oto mamy do czynienia z pracą artysty, informowały podpisy umieszczone na ścianie.

Wystawę odwiedziło pięćset osób. „January 5–31, 1969” przeszła do legendy nowojorskiej sceny artystycznej ze względu na swój ikonoklastyczny charakter. Sens tej imprezy polegał także na tym, że Museum of Modern Art, instytucja niezwykle potężna, wyznaczająca hierarchie i trendy, było tuż obok, na Zachodniej 53 ulicy, stając się kontekstem dla działań partyzanckich. Lub odwrotnie: to działanie partyzanckie umieściło słynne MoMA w krytycznym świetle.

Niezbędnik Inteligenta „Świat sztuki” (100181) z dnia 25.04.2021; Sztuka przeżycia; s. 12
Oryginalny tytuł tekstu: "Epoka zero"
Reklama