29. Czy nauczymy się skutecznie magazynować energię słoneczną lub wiatrową?

Co półtorej godziny na powierzchnię Ziemi dociera dość światła słonecznego, by zaspokoić roczne zapotrzebowanie ludzkości na energię elektryczną. Podobnie sto procent potrzeb można by zaspokoić po schwytaniu bardzo niewielkiego ułamka wiatrów wiejących na świecie. Jak na złość energia elektryczna ze słońca i wiatru jest bardzo ulotna, często powstaje w nadmiarze wtedy, gdy nie jest używana. Technologie generowania energii ze źródeł odnawialnych idą ostro do przodu, konsekwentnie stają się tańsze i wydajniejsze, zarazem sposoby jej przechowywania nie zmieniły się z grubsza od ponad wieku.

Nadal prawie całą energię (95 proc. w 2020 r.) gromadzi się na świecie w elektrowniach szczytowo-pompowych, działających według pomysłu stosowanego od początku XX w. W okresach mniejszego zapotrzebowania, najczęściej w nocy, woda wysyłana jest do wyżej położonych zbiorników, a w momentach szczytu – np. podczas upalnych lub mroźnych dni, gdy z pełną mocą działają klimatyzatory albo systemy ogrzewcze – przerzuca się ją do niżej położonego zbiornika, by po drodze przeszła przez turbiny generujące prąd elektryczny.

Nowe elektrownie szczytowo-pompowe wciąż są budowane, bo wiążą się z wieloma pozytywami. Na przykład wysoką sprawnością, której – nie licząc parowania wody np. w upały – nie tracą z czasem. Dają się też szybko uruchomić. Plusy jednak nie zawsze niwelują ograniczenia. Potrzebują miejsca, najlepiej w górskim lub przynajmniej pofałdowanym terenie. Ich budowa wiąże się z poważną ingerencją w przestrzeń. Bywają położone daleko od odbiorców. Wymagają starannej konserwacji, bo zwłaszcza górny zbiornik mógłby się rozszczelnić i zalać niżej położone miejsca. Poza tym obsługują bardziej tradycyjne systemy energetyczne, złożone z niewielkiej liczby dużych dostawców.