Niezbędnik

Czym jest Ja (biologiczne)?

38. Czym jest Ja (biologiczne)?

Termitiery Termitiery Shutterstock
TermitShutterstock Termit

Zaawansowani wiekiem fizycy mawiają, że im lepiej znają przedmiot swoich zainteresowań, tym mniej go rozumieją. Konkretnie chodzi o to, czego tak naprawdę dotyczą znane im doskonale prawa. Materii – czyli w istocie czego? Energii – ale czym jest energia? Itd.

Nie inaczej, a nawet gorzej jest w biologii. Fundamentalnych praw w niej jak na lekarstwo. A to najogólniejsze, najdonioślejsze, najbardziej uniwersalne, czyli prawo doboru naturalnego, też wydaje się dotyczyć czegoś słabo jeszcze zrozumiałego. Bo czym jest owa osobna, wyjątkowa jednostka biologiczna, która uczestniczy w doborze naturalnym? Czym jest biologiczne Ja? Odpowiedzi w dużym stopniu zależą od tego, pod jakim kątem spojrzy się na życie.

Morska gąbka w 40 proc. składa się z bakterii. Liczba drobnoustrojów w ludzkim ciele, niezbędnych do jego prawidłowego funkcjonowania, idzie w tryliony i dwudziestokrotnie przewyższa liczbę komórek gospodarza. Subtelność związków, w jakie organizmy bardziej złożone wchodzą z mniej złożonymi, jest oszałamiająca. Lynn Margulis, wybitna znawczyni zjawiska zwanego symbiozą, zaproponowała nawet nazwę tych specjalnych konglomeratów: holobionty. Wszyscy nimi jesteśmy. Kryterium integralności fizycznej zawodzi w opisie jednostki biologicznej.

Nie ma jasności, czy na rośliny, które porozumiewają się między sobą za pośrednictwem korzeni, należy patrzeć osobno, zliczając pnie (na przykład osiki), czy jak na wielkie superorganizmy? Czy jednostką biologiczną jest pojedynczy termit, sam w sobie zupełnie bezradny, niezdolny do powielania, czy dopiero cała społeczność termitiery? Czy za jednostkę biologiczną uznawać należy organizm w stanie „wyjściowym”, jak kałamarnica Euprymna scolopes, która po narodzinach nie ma służącego do kamuflażu organu wytwarzającego światło, czy dopiero w stanie dojrzałym, gdy zasiedlają ją bioluminescencyjne bakterie Vibrio fisheri?

Niezbędnik Inteligenta „100 pytań do nauki” (100185) z dnia 02.08.2021; Nauki przyrodnicze; s. 53
Oryginalny tytuł tekstu: "Czym jest Ja (biologiczne)?"
Reklama