51. Skąd się bierze gorączka i dlaczego normalna temperatura ludzkiego ciała wynosi ok. 37 st. C?

Gorączka – najczęściej – jest sygnałem, że wojna naturalnych sił obronnych organizmu z infekcją właśnie się rozpoczęła i nasz ustrój wytoczył przeciwko zarazkom zastępy wojowników. Ich zadaniem będzie rozpoznanie wroga i wyeliminowanie chorobotwórczego wirusa lub bakterii.

W dolnej części mózgu, zwanej podwzgórzem, znajduje się wewnętrzny termostat regulujący temperaturę ludzkiego ciała. Szybko i sprawnie reaguje on na sygnały docierające z tkanek obwodowych. Tam rozpoczyna się wojna z mikrobami, które drogą kropelkową (tak jak koronawirus) lub przez skórę wtargnęły do naszego ciała. Układ odporności w odpowiedzi na ten atak szybko się mobilizuje. Wyspecjalizowane typy komórek – białe krwinki, limfocyty, makrofagi – mają za zadanie rozpoznać wroga, zaatakować go i wytworzyć czynniki, które przyczynią się do jego likwidacji. Dzięki nim powstaną również substancje, które niesione prądem krwi dotrą do podwzgórza i pobudzą ośrodek termoregulacji. Organizm odpowiada na ten sygnał podwyższoną temperaturą, poceniem, rozbiciem, niekiedy nawet dreszczami. Ale ten pozornie nieprzydatny dyskomfort i złe samopoczucie, choć będą dawać się we znaki, są całkowicie prawidłową reakcją – dowodem, że organizm walczy z infekcją.

Działanie naszego naturalnego termostatu i utrzymywanie stałej temperatury ciała od dawna fascynuje naukowców. Niezależnie jednak od wiedzy, jaką udało się zgromadzić w ostatnich 150 latach (zaawansowane badania nad tym zjawiskiem rozpoczęto w 1868 r., kiedy Carl Wunderlich, na podstawie miliona pomiarów wykonanych u 25 tys. osób, stwierdził, że uśredniona ciepłota ciała u dorosłych ma wartość 37 st. C), stale dowiadujemy się na ten temat czegoś nowego. Nikt nie kwestionuje, że na stałość temperatury ciała ludzkiego, niezależną od aktywności fizycznej, pogody i warunków otoczenia, ma wpływ subtelna gra hormonalna oraz precyzyjne interakcje między układem nerwowym a naczyniowym.