69. Czy mózgi kobiet i mężczyzn istotnie się różnią?

Nie – jeśli jako „istotne różnice” rozumieć te, które wpływają na ogólną „skuteczność” pracy mózgu. Niewątpliwie w budowie tego organu u osób różnych płci występują pewne odmienności, z których najbardziej oczywistą jest rozmiar. Mózg kobiecy jest nieco mniejszy od męskiego, również proporcjonalnie – jeśli porównać mózgi kobiet i mężczyzn ważących tyle samo. Badania potwierdzają jednak, że w mózgach kobiecych więcej niż w męskich jest substancji szarej, grubsza jest też kora mózgowa. To niektóre z powodów, dla których mózgi pań równie dobrze jak panów radzą sobie np. z zadaniami w testach na inteligencję. Potrafią przy tym pracować bardziej ekonomicznie – w pewnych okolicznościach zużywają mniej energii do wykonania tych samych czynności, a ostatecznie wolniej się starzeją. W innych analizach uchwycono, że w trakcie rozwiązywania zadań matematycznych u mężczyzn wyraźniej uruchamiały się niektóre struktury mózgowe – co mogłoby wyjaśniać stereotypowo przypisywane panom większe zdolności matematyczne. Za sprawą prac z wykorzystaniem technik neuroobrazowania wiemy też m.in., że mózgi kobiet silniej niż męskie aktywują się w reakcji na bodźce emocjonalne – zarówno pozytywne, jak i negatywne. Przy czym w przypadku negatywnych różnica jest większa.

W ostatnich latach powracają też jednak głosy krytyczne wobec koncepcji płciowego zróżnicowania mózgu. Argumentuje się, że jest on organem tak bardzo złożonym, a jego zróżnicowanie międzyosobnicze tak duże, że kategoria płci może niewiele wyjaśniać. Dyskusje wokół tych kwestii są zapewne jednymi z gorętszych dotyczących mózgu ze względu na ich daleko idące skutki społeczne. Rzeczywistymi lub domniemanymi różnicami w budowie i funkcjonowaniu mózgu przez dekady uzasadniano motywowane w rzeczywistości kulturowo praktyki zniechęcania dziewczynek np.