Obszar Bliskiego Wschodu jest miejscem narodzin trzech wielkich religii monoteistycznych: judaizmu, chrześcijaństwa i islamu. Odzyskanie Ziemi Świętej było w średniowieczu powodem lub pretekstem wojen krzyżowych chrześcijan z muzułmanami (art. s. 71). Współcześnie istotnym elementem relacji żydowsko-palestyńskich jest spór o Wzgórze Świątynne. Dominuje ono nad Starym Miastem Jerozolimy z widoczną z daleka złotą kopułą meczetu Kopuła na Skale. Jest to obszar o pow. 145 tys. m kw. (jedna szósta Starej Jerozolimy), otoczony wysokim murem z piętnastoma bramami.
Według tradycji żydowskiej obszar Wzgórza, nazywanego po hebrajsku Har ha-Bayit, to miejsce, w którym doszło do stworzenia świata. Tam miała się znajdować skała, na której Abraham składał w ofierze Bogu swojego syna Izaaka. Jerozolima była stolicą państwa Dawida, Salomona i ich następców. To tu Salomon zbudował pierwszą świątynię, która stała się głównym sanktuarium religijnym starożytnej Judei. Została zburzona przez Babilończyków ok. 586 r. p.n.e. Na jej miejscu w latach 520–516 p.n.e. zbudowano Drugą Świątynię. Została ona zburzona w okresie pierwszego powstania żydowskiego w 70 r. n.e. Pozostałością po niej jest fragment Zachodniego Muru, zwany Ścianą Płaczu, gdzie Żydzi modlą się wierząc, że prośby spisane na kartkach i pozostawione w szczelinach muru będą wysłuchane przez Boga.
Dla muzułmanów Jerozolima (al-Kuds) jest trzecim świętym miastem po Mekce i Medynie. Według Koranu i sunny prorok Muhammad (Mahomet) właśnie ze skały, na której Abraham miał ofiarować swego syna, został zabrany w podróż do nieba (art. s. 12). Jerozolima została zdobyta przez Arabów w 638 r. Za rządów kalifa Abd al-Malika, w 691 r.