Przejdź do treści
Reklama
Reklama
Pomocnik Historyczny

Każecie, to idziemy

Przygotowania do celebry. Ćwiczenia gimnastyczne na warszawskiej AWF, 1950 r. Przygotowania do celebry. Ćwiczenia gimnastyczne na warszawskiej AWF, 1950 r. Zdzisław Wdowiński / Forum
Władze przywiązywały wyjątkową wagę do sfery rytuałów państwowych: oficjalnych obchodów świąt i rocznic. W treści odwoływały się one do wzorów sowieckich, w scenariuszach do przedwojennych z epoki II RP.
Huta Bieruta, Częstochowa, 1956 r.Lucjan Fogiel/Forum Huta Bieruta, Częstochowa, 1956 r.

Urzędowe wytyczne.

Pod koniec lat 40. mieszkaniec Opola pisał do rodziny: „Każdy reżym wprowadza swoje święta, ale dotychczas nie spotykało się tego tak jaskrawo jak obecnie”. Także w innych listach przechwyconych przez bezpiekę przewijają się podobne opinie. „Teraz rozszaleli się z uroczystościami 1 maja – pisał w 1947 r. mieszkaniec Łodzi. – Miasto wspaniale udekorowane, pozaciągane ogromne maszty i chorągwie. Ile milionów na to poszło, ile setek godzin stracili ludzie na ustawiczne zbiórki, przygotowania, wiece. (…) Gorzko patrzeć na to wszystko i myśleć, jaki będzie wynik tego zakłamania”.

W oczach części społeczeństwa stalinowskie obrzędy przysłoniły nawet praktyki nazizmu. „Hitler był fanatykiem i to dużym na tle swych świąt, ale komuniści są jeszcze większymi fanatykami” – mówiono. Co znamienne, również urzędnik Ministerstwa Informacji i Propagandy jesienią 1945 r. przyznawał w poufnym raporcie: „doszło do pewnej inflacji świąt i uroczystości w ostatnim czasie”.

Jeszcze gdy trwała wojna, rządzący zadbali, aby na odzyskanych terenach odbywały się defilady, wiece, pochody. Urzędowe wytyczne precyzowały, które wydarzenia historyczne, postaci bohaterów narodowych, ludowe obrzędy i obyczaje cechowe powinny okazać się bliskie obywatelom. Nowe rytuały miały zatrzeć pamięć o świętach przedwojennych. „Niewątpliwie zmierzamy do tego, żeby 3 Maja zlikwidować, dążymy do tego, by święto narodowe związane było z nowym aktem państwowym, który wyruguje 3 Maja” – mówił Jakub Berman na poufnym posiedzeniu partyjnym w 1945 r.

Pomocnik Historyczny „Stalinizm po polsku” (100053) z dnia 28.05.2012; KULT JEDNOSTKI I ARMIA; s. 64
Reklama