Pod cenzurą.
Rynek wydawniczy w latach 1945–47 był kontrolowany przez Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk oraz przez Ministerstwo Informacji i Propagandy, od którego zależał przydział papieru. Jednak pomimo kontroli przez pierwszych kilka lat po wojnie na rynku wydawnictw prasowych i książkowych panowała stosunkowo duża różnorodność. Później, wydając ładne i tanie książki w dużym nakładzie, władza maskowała braki wywołane ograniczeniami druku niewygodnych treści i autorów.
Prasa.
Komuniści zaczęli wydawać gazety zaraz po wkroczeniu na ziemie polskie. 23 lipca 1944 r. wyszedł pierwszy numer „Rzeczpospolitej” w Chełmie, od lipca też działała w Lublinie Polska Agencja Prasowa. Szybko zaczęły się pojawiać gazety związane z poszczególnymi partiami politycznymi, reprezentowanymi w Krajowej Radzie Narodowej, oraz o tematyce wojskowej i kulturalnej. Jeszcze we wrześniu 1944 r. założono Spółdzielnię Wydawniczo-Oświatową Czytelnik, której architektem i prezesem był Jerzy Borejsza. Czytelnik szybko stał się wydawcą działającym z dużym rozmachem: w kolejnych wyzwolonych miastach zakładał dzienniki, periodyki społeczno-literackie („Odrodzenie”, „Kuźnica”, „Twórczość”, „Wiatr od Morza”, „Skarpa Warszawska”), przeznaczone dla ludności wiejskiej („Wieś”, „Chłopi”, „Rolnik Polski”), magazyny ilustrowane i satyryczne („Przekrój”, „Szpilki”), popularnonaukowe, młodzieżowe, dziecięce i kobiece („Przyjaciółka”, wzorowana na przedwojennej „Mojej Przyjaciółce”).