Państwo policyjne. Dekretem o ochronie narodu i państwa z 1933 r. Hitler zawiesił konstytucyjne prawa obywatelskie, wprowadzając permanentny stan wyjątkowy. III Rzesza zyskała cechy państwa policyjnego, w którym siły bezpieczeństwa nie podlegały oficjalnemu nadzorowi. Zniesiono wolność słowa i zgromadzeń. Podsłuchy, rewizje i kontrola korespondencji zaczęły stanowić elementy nowej rzeczywistości. Nikt nie wiedział za co, gdzie i kiedy może zostać zadenuncjowany i aresztowany. Ofiary przetrzymywano w doraźnych więzieniach. Przepełnione koszary, ładownie statków czy piwnice browarów szybko przestały wystarczać.
22 marca 1933 r. utworzono pierwszy obóz koncentracyjny w Dachau – tzw. obóz wzorcowy (Musterlager). Wypracowane tam metody zarządzania wprowadzano do kolejnych miejsc odosobnienia. Dziennikarz Bernt Engelmann wspominał: „»Regulamin obozowy« przewidywał nie tylko kary śmierci przez powieszenie albo zastrzelenie, bicie kijami, ciemnicę o chlebie i wodzie, ale i inne, specjalne sposoby zadawania cierpień (...) przede wszystkim najokropniejsze – wieszanie na drzewie tego, kto został przyłapany na paleniu papierosa albo wyszedł bez zezwolenia do klozetu”.
Jeszcze w tym samym roku nazistowska administracja zorganizowała inne ośrodki, m.in.: Columbia-Haus, Quednau, Esterwegen, Lichtenburg, a w następnych latach: Sachsenhausen (1936 r.), Buchenwald (1937 r.), Mauthausen i Flossenbürg (1938 r.). W 1939 r. w Ravensbrück założono obóz pracy przymusowej dla kobiet.
Siatka służb. Zalążek struktur nazistowskiego aparatu przemocy stanowiły SA (Die Sturmabteilungen der NSDAP, Oddziały Szturmowe NSDAP), tzw.