red.
7 lutego 2014
Odcienie oporu
Martin Niemöller (1892–1984), duchowny protestancki, w domu rodzinnym wpajano mu kult cesarza i narodu niemieckiego, w czasie I wojny światowej dowodził okrętem podwodnym. Po ukończeniu studiów teologicznych pracował w strukturach Kościoła protestanckiego, od 1931 r. był pastorem w Berlinie. Bardzo szybko przeszedł od początkowego popierania nazistów do walki z nimi. Jesienią 1933 r. stworzył grupę duchownych sprzeciwiających się wykluczaniu protestantów pochodzenia żydowskiego oraz naginaniu nauki Biblii przez tzw.
Martin Niemöller (1892–1984), duchowny protestancki, w domu rodzinnym wpajano mu kult cesarza i narodu niemieckiego, w czasie I wojny światowej dowodził okrętem podwodnym. Po ukończeniu studiów teologicznych pracował w strukturach Kościoła protestanckiego, od 1931 r. był pastorem w Berlinie. Bardzo szybko przeszedł od początkowego popierania nazistów do walki z nimi. Jesienią 1933 r. stworzył grupę duchownych sprzeciwiających się wykluczaniu protestantów pochodzenia żydowskiego oraz naginaniu nauki Biblii przez tzw. Niemieckich Chrześcijan w myśl ideologii nazistowskiej. Działalność ta dała początek powstaniu Kościoła Wyznającego, podziemnego ruchu w Kościele protestanckim, który skupiał przeciwników Hitlera. W 1934 r. zabroniono mu wygłaszania kazań, rok później wraz z kilkuset duchownymi został aresztowany i czasowo uwięziony. Ponownie gestapo zatrzymało go w 1937 r. Wysłano go bez wyroku sądowego do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen. W 1941 r. został przeniesiony do obozu w Dachau, gdzie przebywał do końca wojny. Stał się symbolem niezłomnego oporu wierzących wobec dyktatury narodowosocjalistycznej. Helmuth James von Moltke (1907–45), arystokrata, prawnik i antynazistowski opozycjonista, urodził się w rodzinie pruskiego feldmarszałka z czasów wojen prusko-austriackiej i prusko-francuskiej. Od początku odrzucał nazizm. Zrezygnował z kariery prawniczej w III Rzeszy. Powołany w 1939 r. do wojska, pracował jako radca prawny w jego dowództwie. Wraz z Peterem Yorkiem von Wartenburgiem stworzył ugrupowanie opozycyjne (Krąg z Krzyżowej). Jego członkowie opracowywali projekty budowy Niemiec wolnych od nazizmu i sposoby ukarania zbrodniarzy wojennych. Von Moltke aresztowany w styczniu 1944 r. za pomoc żydowskiemu znajomemu,
Pełną treść tego i wszystkich innych artykułów z POLITYKI oraz wydań specjalnych otrzymasz wykupując dostęp do Polityki Cyfrowej.
