Pomocnik Historyczny

Finanse młodej Ameryki

Siedziba First Bank of United States, Filadelfia; grafika z epoki. Siedziba First Bank of United States, Filadelfia; grafika z epoki. Kean Collection / Getty Images
Swą przygodę z niepodległością Ameryka zaczynała bez żadnego własnego banku. W XX w. wchodziła z ponad 20 tys. banków, w których było ulokowane ponad 40 proc. wszystkich światowych depozytów.
Banknot o rzadkim nominale 55 dol. z 1779 r.AN Banknot o rzadkim nominale 55 dol. z 1779 r.

Pieniądze kontynentalne. W brytyjskich koloniach w Ameryce nie było banków. Ludzie pożyczali sobie nawzajem albo korzystali z kredytu lokalnego kupca lub banku w Wielkiej Brytanii. W obiegu były obce monety (bo Wielka Brytania zakazała wywozu złotych monet ze swego terytorium) i pieniądz papierowy emitowany przez lokalne administracje. U początków systemu finansowego młodej republiki amerykańskiej raz po raz natrafiamy na ideologiczne spory między jej twórcami. Gdyby o losach banków decydował Thomas Jefferson, miałyby się z pyszna. Ten akurat Ojciec Założyciel nie rozumiał znaczenia obrotu bezgotówkowego, nie cierpiał banków i wiele lat upłynęło, zanim pojął, jak ważne dla pomyślności kraju są przemysł i instytucje finansowe. I w tym przypadku – gdyby nie Alexander Hamilton – rozwój gospodarczy Ameryki wyglądałby zupełnie inaczej.

Kongres sięgał do rozmaitych sposobów, aby finansować wojnę przeciwko Koronie Brytyjskiej. Po pierwsze, w latach 1775–80 i 1780-81 rząd federalny emitował pieniądze papierowe, tzw. kontynentale. John Kenneth Galbraith w „Pieniądz. Pochodzenie i losy” pokpiwa z Benjamina Franklina, gdy ten przepraszał za opóźnienia w kolportażu swojej gazety, gdyż musiał drukować pieniądze. Wprawdzie nakaz korzystania z pieniądza papierowego, który szybko tracił na wartości, był niczym innym jak ukrytym podatkiem, to zważywszy na fakt, że aż 90 proc. obywateli żyło z roli, ciężaru inflacji nie odczuto tak boleśnie. Najbardziej inflacja dała się we znaki żołnierzom, których żołd, często wypłacany z opóźnieniem, tracił nieustannie na wartości.

Pomocnik Historyczny „Stany Zjednoczone Ameryki” (100076) z dnia 02.12.2013; Narodziny potęgi; s. 100
Reklama