Powstanie na tyłach armii okupacyjnych. Idea powstania, które przyniesie wolność Polsce, narodziła się niezależnie w dwóch ośrodkach. W kraju została sformułowana przez Służbę Zwycięstwu Polski. Celem, jak meldował gen. Michał Tokarzewski-Karaszewicz 7 grudnia 1939 r. Naczelnemu Wodzowi gen. Władysławowi Sikorskiemu, było opanowanie kraju w chwili załamania się Niemiec. W tym samym czasie w Paryżu Komenda Główna utworzonego w listopadzie 1939 r. Związku Walki Zbrojnej, na którego czele stanął gen. Kazimierz Sosnkowski, sformułowała cel konspiracji krajowej: „przygotowanie powstania zbrojnego na tyłach armii okupacyjnych w Polsce, które nastąpi z chwilą wkroczenia regularnych wojsk polskich do Kraju”. (SZP została decyzją gen. Sikorskiego przeformowana w ZWZ). Przyjęcie wystąpienia jawnego, jako zasadniczego celu, do którego zmierza organizacja, wywarło przemożny wpływ na model i plan działań ZWZ-AK. Do najistotniejszych należało rozbicie pracy na dziś i na jutro. To rzutowało na wszystkie aspekty funkcjonowania organizacji. Można stwierdzić wręcz, że cel, jakim było powstanie powszechne, ukształtował ZWZ-AK.
Meldunek Operacyjny nr 54
Założenia pierwszego planu. Pierwszy plan powstania powszechnego był gotowy już w początkach 1941 r. Składał się z czterech części: • Hipoteza o przypuszczalnym położeniu ogólnym w końcowej fazie wojny; • Powstanie przeciwniemieckie; • Obrona przeciw Sowietom; • Udział nasz w zajęciu zachodnich granic Rzeczpospolitej. Przewidywany scenariusz działań nawiązywał do doświadczeń z 1918 r., kiedy w wyniku rozkładu armii niemieckiej na ziemiach polskich powstała sytuacja sprzyjająca odbudowie państwa.