Pomocnik Historyczny

Kedyw KG AK

Stanisław Likiernik (pierwowzór literackiej postaci Kolumba), jeden z ostatnich żyjących żołnierzy Kedywu, w oddziale Zgrupowania Radosław. Właśnie ukazał się książkowy wywiad z nim („Made in Poland”, wydawnictwo Wielka Litera). Stanisław Likiernik (pierwowzór literackiej postaci Kolumba), jeden z ostatnich żyjących żołnierzy Kedywu, w oddziale Zgrupowania Radosław. Właśnie ukazał się książkowy wywiad z nim („Made in Poland”, wydawnictwo Wielka Litera). AN

22 stycznia 1943 r. gen. Grot wydał rozkaz „Uporządkowanie odcinka walki czynnej”, który powoływał do życia Komendę Dywersji (Kedyw). Weszły do niego Związek Odwetu (ZO) już od 1940 r. prowadzący sabotaż i dywersję na terenie Polski i Niemiec oraz Wachlarz wykonujący uderzenia w sieć transportową Wehrmachtu w zachodnich rejonach ZSRR. Powstały też kedywy okręgowe w każdym z okręgów AK w Polsce. Miało to na celu skupienie wszystkich oddziałów prowadzących walkę czynną pod jednolitym kierownictwem.

Początkowo w skład Kedywu KG AK weszły następujące oddziały:

• Rozbudowany sztab, z komórkami zajmującymi się szkoleniem, planowaniem, łącznością i produkcją środków walki;

• Motor 30 – zajmujący się dywersją kolejową, a składający się z harcerzy Grup Szturmowych (późniejszy batalion Zośka) oraz kilku samodzielnych oddziałów złożonych ze starych żołnierzy ZO;

• Osa (później Kosa) – zajmujący się akcjami likwidacyjnymi oraz specjalnymi (np. zdobyciem transportu pieniędzy w akcji Góral);

• Liga – niewielki zespół, którego zadań nie dało się dotąd rozszyfrować.

Z biegiem czasu i w związku z kolejnymi wpadkami zmieniła się wewnętrzna struktura Kedywu. Liga znikła z jego struktury w połowie 1943 r. W czerwcu tego samego roku rozbita została przez Gestapo Kosa, której żołnierze prawie w całości zostali aresztowani w kościele św. Aleksandra podczas ślubu jednego z oficerów oddziału. Konieczność stworzenia na nowo oddziału likwidacyjnego była oczywista. Dowódca Kedywu gen. Fieldorf, ps. Nil, na miejsce Kosy powołał do życia dwie oddzielne jednostki:

• Agat (skrót od Anty-Gestapo), przemianowany później na Pegaz (Przeciw-Gestapo), złożony z harcerzy Grup Szturmowych, których zadaniem były akcje likwidacyjne uderzające tylko w niemiecki aparat terroru;

• Anatol (później Lilpop) – miał likwidować zdrajców narodu polskiego: konfidentów, szmalcowników itp.

Pomocnik Historyczny „1944. Powstanie Warszawskie” (100083) z dnia 07.07.2014; Polskie Państwo Podziemne; s. 33
Reklama