Pomocnik Historyczny

Wspólnota Narodów cz. 2

Spotkanie Elżbiety II z przedstawicielami państw Wspólnoty Narodów, 1966 r. Spotkanie Elżbiety II z przedstawicielami państw Wspólnoty Narodów, 1966 r. Corbis
Wspólnota Narodów (Commonwealth) jest na mapie świata prawie dokładnym odzwierciedleniem Imperium Brytyjskiego. Miała być jego wyższym stadium, stała się pogrobowcem.
Parada na wodach Tamizy w Londynie z udziałem łodzi kadetów szkoły morskiej ozdobionych flagami państw Wspólnoty Narodów.Reuters/Forum Parada na wodach Tamizy w Londynie z udziałem łodzi kadetów szkoły morskiej ozdobionych flagami państw Wspólnoty Narodów.

Wspólnota republik. Commonwealth. Nowe oblicze Brytyjskiej Wspólnocie Narodów nadały podział i niepodległość Indii w 1947 r. Powołano ministerstwo Commonwealth Relations Office, które zastąpiło Dominions Office. Przełomowe wydarzenia miały miejsce w 1949 r., gdy Irlandia ogłosiła się republiką i nie czekając na zmianę statusu Commonwealthu, opuściła jego szeregi. W odpowiedzi premierzy Wielkiej Brytanii, dominiów oraz byłych kolonii (Indii, Pakistanu i Cejlonu) uzgodnili, że członkiem wspólnoty mogą być republiki. Monarcha brytyjski stał się głową tej wspólnoty, ale nie głową państwa republik bądź krajów z własnym monarchą. (Ta elastyczność spowodowała, że brytyjskie kolonie, gdy uzyskiwały niepodległość, w większości przystępowały do wspólnoty). W 1949 r. Brytyjska Wspólnota Narodów stała się ostatecznie Wspólnotą Narodów.

Wspólnota bezpieczeństwa w zimnej wojnie. Świat dwubiegunowy, jaki wyłonił się z wojny, sprawił, że z punktu widzenia Londynu Common­wealth, mimo luźnego charakteru, był ważny pod względem bezpieczeństwa. W tej dziedzinie współpracowano na dwóch poziomach: ściśle z dawnymi dominiami (z wyjątkiem Afryki Południowej, która rozpoczęła od 1948 r. budować państwo apartheidu) i luźniejszy z nowymi członkami wspólnoty, polegający na doradztwie i pomocy organizacyjnej.

Brytyjska służba bezpieczeństwa, MI5, odegrała istotną rolę w zakładaniu tajnych policji w Australii, Kanadzie i wielu częściach imperium, które stawały się niepodległymi państwami. Istotne było dążenie do powstrzymania ekspansji komunizmu w Trzecim Świecie. Temu także służyły tajne działania Information Research Department, specjalnej agendy brytyjskiej ministerstwa spraw zagranicznych.

Najdalej idąca współpraca w dziedzinie wywiadu łączy po dzień dzisiejszy Wielką Brytanię z Australią, Kanadą i Nową Zelandią.

Pomocnik Historyczny „Imperium Brytyjskie” (100084) z dnia 08.09.2014; Od imperium do wspólnoty; s. 108
Reklama