Pomocnik Historyczny

Na celowniku

Zamachy i próby zamachów na dyktatorów

Georg Elser, niemiecki stolarz, próbował zabić Hitlera w monachijskiej piwiarni Bürgerbräukeller. Georg Elser, niemiecki stolarz, próbował zabić Hitlera w monachijskiej piwiarni Bürgerbräukeller. akg-images / BEW
Katastrofy i zamachy, które mogły lub miały wpłynąć na przebieg wojny.
Monachijska piwiarnia Bürgerbräukeller – wnętrze po wybuchu bomby.Ullstein Bild/BEW Monachijska piwiarnia Bürgerbräukeller – wnętrze po wybuchu bomby.

Zamach Elsera na Hitlera. Druga wojna miała wiele punktów zwrotnych. Niekiedy łatwo się ich szuka w śmierci przywódców i dowódców, wyolbrzymiając znaczenie jednostek dla biegu zdarzeń. Nie ma jednak wątpliwości, że w niektórych przypadkach nagła śmierć dyktatorów, premierów czy głównodowodzących mogła mieć istotny wpływ na rozwój wypadków.

Jesienią 1939 r. najbliżej wpłynięcia na przebieg wojny był zapomniany dzisiaj niemiecki stolarz Georg Elser. Uważał on, że – wbrew twierdzeniom propagandy – poziom życia robotników pod rządami Adolfa Hitlera obniżył się, a dyktator rozpętał w dodatku agresywną wojnę. Przez kilkanaście dni Elser przygotowywał bombę i miejsce do jej ukrycia w filarze podtrzymującym sklepienie w monachijskiej piwiarni Bürgerbräukeller, gdzie przywódcy nazistowscy obchodzili rocznicę puczu monachijskiego. Ładunek wybuchł 8 listopada o godz. 21.20, powodując zawalenie się części galerii i sufitu. W lokalu obok Hitlera byli czołowi przywódcy nazistowscy, m.in. Joseph Goebbels, Heinrich Himmler, Rudolf Hess, Reinhard Heydrich. Pech Elsera polegał na tym, że uroczystość skrócono i Hitler opuścił piwiarnię trzynaście minut przed eksplozją.

Gdyby Elserowi, który został aresztowany podczas próby przekroczenia nielegalnie granicy ze Szwajcarią (zgładzony dopiero 9 kwietnia 1945 r., co pobudziło spekulacje, że może nie działał sam i był częścią większej intrygi), udało się wyeliminować prawie całe przywództwo nazistowskie, władzę w Niemczech zapewne objęłyby kręgi wojskowe. Otworzyłoby to drogę do negocjacji pokojowych z Wielką Brytanią i Francją, które w okresie tzw.

Pomocnik Historyczny „Tajniki II wojny” (100094) z dnia 23.04.2015; Bitwy, operacje, dyplomacja; s. 38
Oryginalny tytuł tekstu: "Na celowniku"
Reklama