Pomocnik Historyczny

Luksemburgowie

Zegar norymberski z 1361 r.: co godzinę figury siedmiu elektorów oddają pokłon cesarzowi. Alegoria ustroju Rzeszy ustalonego za panowania Luksemburgów. Fotografia współczesna. Zegar norymberski z 1361 r.: co godzinę figury siedmiu elektorów oddają pokłon cesarzowi. Alegoria ustroju Rzeszy ustalonego za panowania Luksemburgów. Fotografia współczesna. Getty Images
Na europejskiej arenie dziejowej odgrywali znaczącą rolę niecałe 130 lat. W ciągu zaledwie jednego pokolenia objęli trony niemiecki i czeski, a przede wszystkim sięgnęli po koronę cesarską. Pod ich rządami ustalono nowe ramy ustrojowe Rzeszy.
Zygmunt Luksemburski, król Węgier, Czech i cesarz. Obraz Antonia Pisanellego z XV w.Corbis Zygmunt Luksemburski, król Węgier, Czech i cesarz. Obraz Antonia Pisanellego z XV w.

Wyjście na scenę. Rodowa legenda Luksemburgów wywodziła ich od Noego i Jafeta, jej malarskie przedstawienie przechowały XIV-wieczne freski. Przyjęto uważać, że panowie na Lükselburgu (pierwotna nazwa Luksemburga) należeli do lotaryńskiej arystokracji ziemskiej z obszaru związanego z posiadłościami majordomów austrazyjskich (północno-wschodniej części Królestwa Franków za Merowingów). Zygfryd I z Ardenów w 963 r. zamienił swoje ziemie w rejonie Echternach na okolice zamku luksemburskiego (łac. Lucilinburhuc). W 1060 r. zostały one podniesione do rangi hrabstwa. Ostatni z potomków Zygfryda, Henryk IV Ślepy, spłodził córkę Ermesindę; jej małżeństwo z księciem sąsiedniej Limburgii, Walramem III, zaowocowało narodzinami syna Henryka V Blondela (Ślepego), założyciela późnośredniowiecznej linii dynastycznej Luksemburgów.

Limburska gałąź rodu wygasła w 1283 r. Ówczesny hrabia Luksemburga Henryk VI upomniał się o schedę, został jednak pokonany w 1288 r. przez księcia Brabantu Jana I. W bitwie polegli Henryk i jego trzej bracia, pozycja hrabstwa uległa załamaniu, zaś Jan w ówczesnym świecie rycerskim zyskał przydomek Zwycięskiego. W okrojonym terytorialnie i prestiżowo upokorzonym Luksemburgu objął władzę syn poległego władcy, Henryk VII. Cztery lata później poślubił on córkę Jana, Małgorzatę. Luksemburgowie pojawili się wówczas na wielkiej scenie politycznej Europy, z której nie zeszli aż do 1437 r., w którym zmarł prawnuk Henryka, cesarz Zygmunt, król Niemiec, Czech i Węgier.

Korona Niemiec. Nieoczekiwany awans dynastii nastąpił w 1308 r. po zamordowaniu Albrechta I Habsburga. Królem Niemiec ustanowiono hr.

Pomocnik Historyczny „Wielkie dynastie Europy” (100097) z dnia 07.07.2015; Wielkie dynastie Europy; s. 79
Reklama