Pomocnik Historyczny

A poza tym…

20 innych rodów królewskich

Korona Arpadów przechowywana w kościele św. Mateusza w Budapeszcie. Korona Arpadów przechowywana w kościele św. Mateusza w Budapeszcie. Getty Images
Krótkie charakterystyki dwudziestu innych dynastii zapisanych w dziejach Europy. (W porządku alfabetycznym; pogrubienie nazwy dynastii w tekście oznacza odesłanie do hasła w poniższym leksykonie).
Przybycie Arpadów na Nizinę Panońską. Obraz Mihaly Munkacsyego z XIX w. Przybycie Arpadów na Nizinę Panońską. Obraz Mihaly Munkacsyego z XIX w.

Arpadowie

Panowali na Węgrzech przez ponad cztery wieki, najpierw jako książęta (850–1001), a następnie królowie (1001–1301). Pod ich rządami kraj ten był największym i najsilniejszym państwem środkowej Europy. Arpadowie to dynastia świętych i błogosławionych. Kanonizowani byli dwaj królowie (Stefan I i Władysław I), a także jeden królewicz i dwie córki królewskie. Trzy kolejne zostały uznane za błogosławione.

To dzięki poparciu cesarza i papieża Stefan I w 1001 r. otrzymał koronę. W późniejszych latach wzajemne relacje opierały się głównie na ingerencjach cesarstwa w wewnętrzne sprawy Węgier i włączaniu się w rozgrywki o sukcesję. Aby neutralizować niemieckie wpływy, Arpadowie utrzymywali dobre stosunki z Polską. Na węgierskim dworze Władysława I znalazł schronienie Bolesław Śmiały po skazaniu na śmierć krakowskiego biskupa Stanisława.

Podczas panowania Arpadów Węgry przyłączyły tereny Siedmiogrodu, Chorwacji, Dalmacji i Bośni, dzięki czemu od czasów króla Beli I Ślepego (1131–41) tytulatura władców węgierskich brzmiała: król Węgier, Dalmacji, Chorwacji i Bośni. Jednak sama władza królewska nie była na Węgrzech silna. Znaczącą pozycję mieli możni, którzy potrafili skutecznie zabiegać o kolejne przywileje. Sprawdzonym sposobem na umacnianie pozycji było angażowanie się w sprawy sukcesji. Szczególnie mocną pozycję uzyskały rody Csaków i Henrifiaków, które od II połowy XIII w. stały się praktycznie niezależne od władzy królewskiej. Ostatnim władcą dynastii był Andrzej III, który zmarł w 1301 r.

Pomocnik Historyczny „Wielkie dynastie Europy” (100097) z dnia 07.07.2015; Suplement; s. 168
Oryginalny tytuł tekstu: "A poza tym…"
Reklama