Pomocnik Historyczny

Pafawag z popiołów

Odbudowa ukradzionej fabryki

Państwowa Fabryka Wagonów we Wrocławiu, budowa tramwajów dla Warszawy, 1947 r. Państwowa Fabryka Wagonów we Wrocławiu, budowa tramwajów dla Warszawy, 1947 r. Forum
Największe przedsiębiorstwo produkujące lokomotywy Polska dostała w spadku po Niemcach, a stoczyła o nie walkę z Rosjanami.
Zakłady Linke-Hoffman; fotografia z pocz. XX w.AN Zakłady Linke-Hoffman; fotografia z pocz. XX w.

Linke-Hoffman-Werke AG w morzu ruin. Kiedy po zakończeniu II wojny światowej i wytyczeniu nowych granic na ziemiach zachodnich polska administracja zaczęła inwentaryzację i przejmowanie w zarząd obiektów przemysłowych, najważniejszym z nich na terenie Wrocławia był zakład Linke-Hoffman-Werke AG (LHW). Koncern produkujący wagony kolejowe i tramwajowe (do 1933 r. także lokomotywy) podczas działań wojennych dodatkowo wytwarzał pociągi pancerne, elementy czołgów, a od października 1943 r. części silników rakiet V2. Jego istotne znaczenie dla niemieckiego przemysłu nie uszło uwadze Rosjan starających się przejąć park maszynowy fabryki.

Wrocław skapitulował 6 maja 1945 r. W sierpniu 1944 r. decyzją Adolfa Hitlera został zamieniony w twierdzę. Podobnie jak w wielu miastach na wschodzie Niemiec, obrońcy mieli jak najdłużej wiązać siły sowieckie, opóźniając ich marsz w kierunku Berlina. Nie do końca wiadomo, na co liczył Hitler: czy na dokończenie prac nad cudowną bronią, czy na pokój z aliantami zachodnimi i wspólną krucjatę przeciwko komunizmowi. Pewne jest to, że utworzenie Festung Breslau było początkiem zagłady miasta. Wedle szacunków z maja 1945 r. Wrocław utracił 90 proc. zabudowy w dzielnicach zachodnich i południowych, w centralnych – 50 proc.

Podobnie wyglądał stan miejskiej infrastruktury i przemysłu. Ryszard Michalczyk, późniejszy pracownik Pafawagu, przebywając w maju w mieście, relacjonował, że Wrocław zmienił się w morze ruin, „nad którymi unosiła się przykra trupia woń”. Intensywne walki prowadzone przez żołnierzy I Frontu Ukraińskiego nie ominęły zakładu Linke-Hoffman-Werke.

Fachowcy z Lilpopa. Jeszcze przed zdobyciem miasta naczelny dyrektor Centralnego Zjednoczenia Przemysłu Metalowego dr inż.

Pomocnik Historyczny „O kolei po kolei” (100100) z dnia 28.09.2015; Polska; s. 153
Oryginalny tytuł tekstu: "Pafawag z popiołów"
Reklama