Pomocnik Historyczny

Co się wydarzyło w Fulton

Winston Churchill i Harry Truman w pociągu prezydenckim, Waszyngton, marzec 1946 r. Winston Churchill i Harry Truman w pociągu prezydenckim, Waszyngton, marzec 1946 r. Abbie Rowe/PhotoQuest / Getty Images
Europę przecięła żelazna kurtyna – alarmował Winston Churchill niecały rok po zwycięstwie nad Hitlerem. Mało kto w wolnym świecie chciał wtedy słuchać tego ostrzeżenia przed sowiecką Rosją.

Wizja Churchilla. Winnie – jak nazywano Winstona Churchilla – trzy miesiące po obaleniu III Rzeszy przegrał wybory. Ludzie chcieli cieszyć się pokojem, a on kojarzył się z wojną. Lewica obiecywała solidarne państwo socjalne, a on straszył, że brytyjscy socjaliści narzucą narodowi rządy totalitarne.

Pod koniec lipca 1945 r. konserwatyści ponieśli miażdżącą klęskę; następcą Churchilla został lider Partii Pracy Clement Attlee. I to on pojechał w jego miejsce do Poczdamu na ostatnią część konferencji Wielkiej Trójki – USA, Wlk. Brytanii i Związku Sowieckiego – gdzie wraz z marszałkiem Józefem Stalinem i prezydentem Harrym Trumanem ustalał los pokonanych Niemiec i zasady nowego ładu światowego. Z tej trójki tylko Stalin uczestniczył w dwóch wcześniejszych spotkaniach o podobnym historycznym znaczeniu – w Teheranie (listopad/grudzień 1943 r.) i Jałcie (luty 1945 r.). Stalin nie podlegał sprawdzianowi wolnych wyborów: trwał niczym car, gdy przywódcy zachodnich demokracji musieli się liczyć z głosem ludu.

Churchill stracił wpływ na decyzje państwowe, ale nie na opinię publiczną. Stanął na czele opozycji dotkliwie zraniony, ale z wciąż wielkim kapitałem politycznym. Miał imponującą kartę jako mąż stanu czynny w polityce od 1900 r., żołnierz, dziennikarz, pisarz, a przede wszystkim przywódca, który przeprowadził Imperium Brytyjskie przez wojnę z nazizmem do zwycięstwa. I z tego kapitału skorzystał podczas wizyty w USA, by stamtąd przedstawić swoją wizję polityki Zachodu na czas pokoju. 5 marca 1946 r. Churchill odebrał doktorat honorowy Westminster College w Fulton w stanie Missouri i wygłosił słynną mowę „The Sinews of Peace” – o filarach pokoju.

Pomocnik Historyczny „Zimna wojna” (100106) z dnia 28.03.2016; Prolog; s. 8
Reklama