Pomocnik Historyczny

Prolog. Żywot Marcina Lutra

Historia działalności Marcina Lutra

Pokój banity Lutra na zamku w Wartburgu Pokój banity Lutra na zamku w Wartburgu Getty Images
Chciał być gorliwym zakonnikiem, a przewrócił porządek łacińskiego chrześcijaństwa. Nie pragnął obalania ziemskiego ładu, ale przyczynił się i do tego.
Marcin Luter w winnicy, alegoryczny obraz Lucasa Cranacha (Młodszego) z 1569 r.AKG Marcin Luter w winnicy, alegoryczny obraz Lucasa Cranacha (Młodszego) z 1569 r.

Górnicza rodzina. W 1484 r. chłopski syn z żoną i synkiem osiedlił się w górniczym ośrodku Mansfeld opodal gór Harzu. Na imię miał Hans, a jego nazwisko zapisywano zwykle jako Luder, czasem inaczej – ortografia plebejskiego nazwiska nie była w piętnastowiecznej Saksonii sprawą istotną. Jego syn, urodzony kilka miesięcy wcześniej w niedalekim Eisleben, miał na imię Marcin.

Luder zatrudnił się jako zwykły robotnik kopalniany. Jego rodzina systematycznie się powiększała, ale nie zaznała biedy. Hans pracował, oszczędzał, w końcu inwestował. Został mistrzem górniczym, współwłaścicielem firmy wydobywczej i małej huty. Wyrobił sobie pozycję w mieście, został komisarzem rachunków miejskich, w 1507 r. był ławnikiem. Chciał, aby jego zdolny najstarszy syn zaszedł wyżej niż on sam. Do tego potrzebne było już wykształcenie. Marcina posłano więc nie do pracy, ale do miejscowej szkoły, gdzie wbijano dzieciom do głów wyłącznie łacinę, nie szczędząc przy tym rózg. W domu zresztą też szafowano karami cielesnymi; Hans Luder nie po to ciężko pracował, aby wyskoki potomków zniweczyły jego dążenia do awansu społecznego. Po latach syn wspominał cięgi wymierzane mu za najdrobniejsze przewinienie.

14-letniego Marcina posłano do kolejnych szkół; spędził rok w Magdeburgu i trzy lata w Eisenach. Ojciec odkładał środki na jego studia. Wiosną 1501 r. Martinus Ludher ex Mansfeldt zaczął naukę na słynnym wydziale sztuk wyzwolonych uniwersytetu w Erfurcie. Przez cztery lata studiował pilnie retorykę, logikę, dialektykę, wprawiał się w sztuce przekonywania, dobrze zdawał egzaminy, nie tracił czasu ani pieniędzy na hulanki czy romanse. W 1505 r. został magistrem sztuk wyzwolonych, co otwierało mu drogę do studiów prawniczych. Ojciec był zadowolony.

Zakonne śluby po burzy.

Pomocnik Historyczny „Marcin Luter i reformacja” (100123) z dnia 11.09.2017; Temat z okładki; s. 6
Oryginalny tytuł tekstu: "Prolog. Żywot Marcina Lutra"
Reklama