Pomocnik Historyczny

Filip Heski

Filip I, portret z XVI w. Filip I, portret z XVI w. Alamy
Na ciężką próbę autorytet Lutra wystawił landgraf Hesji, jeden z przywódców militarnego sojuszu protestanckich władców.

Związki polityczne. Jednym z książąt obecnych przy spotkaniu Marcina Lutra z cesarzem Karolem V w Wormacji wiosną 1521 r. był 16-letni landgraf Hesji Filip I. Kiedy przybył na sejm w otoczeniu 400 zbrojnych, nie miał jeszcze zdania na temat bieżących kontrowersji religijnych. Nad kwestiami wyznaniowymi zaczął się zastanawiać dopiero wtedy, gdy zobaczył, z jaką odwagą mnich stawia czoła cesarzowi. Zaczął czytać pisma Lutra i odmówił wszczęcia represji wobec zwolenników nowej nauki na terenie swojego państwa, czego domagała się jego matka; później sam nadał Kościołowi w Hesji starannie rozważoną organizację protestancką.

W 1523 r. Filip ożenił się z Krystyną, córką księcia saskiego Jerzego Brodatego, przeciwnika Lutra, ale postulaty teścia co do tępienia herezji odrzucił, za to w 1526 r. związał się przymierzem z jego kuzynem i przeciwnikiem ideowym – elektorem saskim Janem. Pięć lat później landgraf i elektor zawiązali w Schmalkalden związek obronny książąt luterańskich, do którego wkrótce zaczęli dołączać kolejni niemieccy władcy i miasta cesarskie. Liga dysponowała solidną siłą militarną i stała się liczącą się siłą w europejskiej polityce – a Filip, niestrudzony bojownik sprawy protestanckiej, razem z nią.

Związki małżeńskie. W 1539 r. Filip spowodował jednak skandal, który osłabił jego pozycję, możliwości Związku Szmalkaldzkiego i autorytet Lutra jednocześnie. Otóż landgraf, od szesnastu lat żonaty, obdarzony przez małżonkę już siedmiorgiem potomstwa, zakochał się w siedemnastoletniej Małgorzacie von der Saale. Miewał przedtem kochanki, co nikogo nie szokowało na renesansowych dworach. Ale matka Małgorzaty postawiła sprawę jasno: nie życzyła sobie dla córki losu kolejnej metresy landgrafa, a i Filip, jak wyjaśnił Lutrowi, nie chciał już żyć w grzechu.

Pomocnik Historyczny „Marcin Luter i reformacja” (100123) z dnia 11.09.2017; Reformacja; s. 31
Reklama