Pomocnik Historyczny

Ład i nieład

Jak wyglądał świat w latach 60. XX w.

Militarny konflikt w Wietnamie, najbardziej jaskrawy przykład logiki zimnej wojny, fot. z 1965 r. Militarny konflikt w Wietnamie, najbardziej jaskrawy przykład logiki zimnej wojny, fot. z 1965 r. BEW
Jakie były globalne porządki w latach 60. XX w., gdy doszło do pokoleniowej rewolty przeciwko rzeczywistości rodziców.
Odlewy głów Johna F. Kennedy’ego i Nikity Chruszczowa, przywódców USA i ZSRR na początku lat 60., londyńskie Muzeum Figur Woskowych (Madame Tussauds), maj 1961 r.Getty Images Odlewy głów Johna F. Kennedy’ego i Nikity Chruszczowa, przywódców USA i ZSRR na początku lat 60., londyńskie Muzeum Figur Woskowych (Madame Tussauds), maj 1961 r.

Marzenia i koszmary. Tad Szulc, uznany amerykański dziennikarz polskiego pochodzenia, napisał, że lata 60. XX w. były dekadą cudownych marzeń, ale również przerażających koszmarów. Wybuchły nadzieją i obietnicą, lecz dobiegały końca w cieniu wielkich tragedii, targane procesami, których następstw zgoła nikt nie był w stanie przewidzieć. Nie ulega jednak wątpliwości, że były to czasy gigantycznego przełomu, po którym nic już nie było takie samo jak wcześniej.

W symboliczny sposób oddają to losy Wielkiego Szparaga, jak przezywano gen. Charles’a de Gaulle’a. Na początku dekady był on niekwestionowanym autorytetem, który wyprowadził Francję z najpoważniejszego kryzysu, z jakim zmierzyła się po 1945 r. (algierskiego). Stworzył przykrojoną do jego wybujałych ambicji V Republikę, wszedł w rolę nobliwego i statecznego ojca narodu. 29 maja 1968 r. zasłużony polityk, wierzący wcześniej nieugięcie w swą historyczną misję, wyleciał jednak z Paryża do niemieckiego Baden-Baden, gdzie stacjonowało dowództwo francuskiej 1. Armii. Prezydent – przygotowujący się do konfrontacji ze studentami, młodymi wykładowcami, a nawet uczniami, którzy wylegli na ulice Dzielnicy Łacińskiej – potrzebował poparcia wojska. Był przy tym totalnie zdezorientowany, nie rozumiał – jak większość ludzi w wieku dojrzałym – dynamiki i motoryki wydarzeń. Dał temu wyraz w zdaniu wypowiedzianym do generała dowodzącego francuskimi oddziałami: „Massu, wszystko się popieprzyło!”.

Ów anarchiczny protest przeciwko „rzeczywistości rodziców” stał się potem mitem założycielskim całej generacji, ale miał również nader wymierne następstwa. De Gaulle ustąpił w 1969 r., i mimo że jego formacja utrzymała władzę jeszcze przez dekadę, paryska wiosna wyznaczyła koniec pewnej epoki.

Pomocnik Historyczny „Rewolta 1968” (100128) z dnia 26.02.2018; Świat zakwestionowany; s. 14
Oryginalny tytuł tekstu: "Ład i nieład"
Reklama