Reakcja romantyczna

Kontrkultura – ruch, który rozbił stary porządek

27 lutego 2018

Allen Ginsberg, naczelny poeta kręgu Beat Generation, czyta swe wiersze w Washington Square Park, Nowy Jork, sierpień 1966 r. Getty Images

Rewolta z lat 60., określana jako kontestacja, kontrkultura, bunt, rewolucja obyczajowa, ujawnia pewien historyczny algorytm: oto po raz kolejny pojawił się ruch dążący do gruntownego rozbicia zastanego porządku. I samej zasady porządku. Nazwijmy go reakcją romantyczną.

Getty Images Marlon Brando w „Dzikim”, 1953 r.

Kontrkulturowa istota romantyzmu. „Wyobraźnia przejmuje władzę” – to słynne hasło paryskiego Maja chyba najlepiej oddaje ducha tamtych wydarzeń. Jednocześnie wiadomo, że już wcześniej wyobraźnia przejmowała władzę, można to przecież odnieść i do rewolucji francuskiej, Komuny Paryskiej i Wiosny Ludów, czy wreszcie do dwóch polskich przegranych powstań z XIX w. W trochę już dziś zapomnianej (niesłusznie) książce Marii Janion „Romantyzm, rewolucja, marksizm.

Pomocnik Historyczny „Rewolta 1968” (100128) z dnia 26.02.2018; Bunt i kontrkultura; s. 37

Oryginalny tytuł tekstu: "Reakcja romantyczna"

Mirosław Pęczak

Kulturoznawca i socjolog (specjalność naukowa: komunikacja masowa i kultura popularna, młodzieżowa, audiowizualna). Dziennikarz działu kultury „Polityki” od 1993 r. Wykładał w Instytucie Dziennikarstwa UW i w Wyższej Szkole Psychologii Społecznej. Był także rektorem Wyższej Szkoły Dziennikarskiej im. M. Wańkowicza. Habilitował się w 2015 r. („Subkultury w PRL. Opór, kreacja, imitacja” na Wydziale Humanistyczno-Społecznym SWPS). Kieruje Zakładem Interdyscyplinarnych Badań nad Kulturą na Wydziale Pedagogicznym UW.