26. Czy nieudzielenie pomocy Polsce we wrześniu 1939 r. to błąd Zachodu?

Bez wątpienia poważnym błędem było to, że alianci zachodni, a przede wszystkim Francja, nie wsparli Polski ofensywą lądową, gdy walczyła ona we wrześniu z napaścią niemiecką, a potem sowiecką. Zaważyło to na pierwszej fazie wojny. Błąd okazał się kosztowny nie tylko dla Polski. Francja przypłaciła bezczynność klęską w 1940 r. i czteroletnią okupacją, a Brytyjczykom przyszło latem i jesienią tego samego roku toczyć lotnicze boje o przetrwanie.

Po ataku III Rzeszy na Polskę Paryż i Londyn potrzebowały trzech dni na wypowiedzenie wojny Niemcom w myśl zobowiązań sojuszniczych wobec Warszawy. Hitler w ogóle był tym faktem zaskoczony, ponieważ po doświadczeniach z Monachium (układ monachijski z września 1938 r. zezwalał III Rzeszy na aneksję części Czechosłowacji) gardził premierami brytyjskim Neville’em Chamberlainem i francuskim Édouardem Daladierem.

Na papierze zobowiązania sojuszników Polski wyglądały niebezpiecznie dla III Rzeszy. Groziła jej wojna lądowa na dwóch frontach. Jednak wysłanie na kontynent Brytyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego wymagało czasu. Efektywność reakcji zależała więc od postawy Francji skrytej za linią Maginota, zbudowaną nie po to, aby się za nią wychylać, ale bronić się w jej fortach. Nic więc dziwnego, że na początku maja 1939 r. w czasie rozmów sztabowych Francuzi poinformowali Brytyjczyków, że w razie ataku Niemiec na Polskę nie podejmą żadnych działań na froncie zachodnim, lecz ewentualnie ofensywę przeciw Włochom, sojusznikowi Hitlera. Obie strony były zgodne, że los Polski zależy od ostatecznego przebiegu działań wojennych.

W rozmowach z polskimi wojskowymi zachodni alianci tak otwarci nie byli. Francuzi obiecali rozpocząć ofensywę przeciw Niemcom 15. dnia po zakończeniu mobilizacji. Uzależnili to jednak od podpisania umowy politycznej, co nastąpiło dopiero 4 września.