Pomocnik Historyczny

Hossa i bessa II RP

Fabryka Lokomotyw w Polsce SA w Chrzanowie; w 1932 r., gdy zrobiono tę fotografię, wyprodukowano tam 500. lokomotywę. Fabryka Lokomotyw w Polsce SA w Chrzanowie; w 1932 r., gdy zrobiono tę fotografię, wyprodukowano tam 500. lokomotywę. Forum
Na dwadzieścia lat niepodległości przypadało najwyżej kilka (1926–29 i 1936–39) dobrej koniunktury. Z takimi okolicznościami zewnętrznymi przychodziło się mierzyć gospodarce Drugiej Rzeczpospolitej, a entuzjazm, związany z „radością z odzyskanego podwórka”, tylko częściowo łagodził sytuację.
Państwowa Fabryka Związków Azotowych w MościcachForum Państwowa Fabryka Związków Azotowych w Mościcach

Wyzwania, zagrożenia i mit. Dwudziestolecie niepodległości przypadło, z punktu widzenia światowej koniunktury gospodarczej, na czas trudny. Wielka Wojna pozostawiła po sobie ogromną nierównowagę finansową w skali całego świata. Długi wojenne państw Ententy wobec Stanów Zjednoczonych z jednej strony, a ogromne reparacje wojenne nałożone na pokonanych z drugiej były tak przytłaczające, że niemożliwe stało się przywrócenie normalnych, zrównoważonych relacji handlowych. Dlatego podejmowane w latach 20. próby powrotu do „normalnej”, czyli przedwojennej polityki gospodarczej, opartej na zasadach liberalizmu gospodarczego, złotej waluty i względnej łatwości przekraczania granic przez towary, ludzi i kapitały, nie tylko nie zakończyły się sukcesem, ale doprowadziły do najgłębszego w dziejach gospodarki rynkowej kryzysu lat 30. Kryzys udało się po kilku latach przezwyciężyć, ale dokonało się to kosztem dalszego spadku wymiany międzynarodowej i zasklepiania się poszczególnych gospodarek narodowych we własnych, dążących do samowystarczalności, systemach.

Przyjrzyjmy się kolejno wielkim wyzwaniom, którym musiała sprostać polska gospodarka, następnie zagrożeniom, w obliczu których stała, wreszcie mitowi, który po sobie pozostawiła.

Wyzwanie pierwsze – unifikacja. Scalenie kraju po ponad stuletnich zaborach przyniosło wiele problemów. Niektóre z nich były proste, np. w Galicji obowiązywał lewostronny ruch pociągów, w pozostałych zaborach prawostronny. Tego typu różnice były łatwe do usunięcia, choć wymagały przeróbek infrastruktury. Bardziej skomplikowanym wyzwaniem była np. unifikacja walutowa. W obiegu znajdowały się waluty państw zaborczych, marki polskie emitowane przez utworzoną w 1917 r. w Warszawie przez niemieckie władze okupacyjne Polską Krajową Kasę Pożyczkową, ostruble emitowane przez Niemcy na użytek innych okupowanych terenów rosyjskich, ukraińskie griwny i karbowańce oraz liczne „waluty” emitowane przez władze lokalne.

Pomocnik Historyczny „Niepodległość 1918” (100136) z dnia 27.08.2018; Dzieło; s. 116
Reklama