Sintoizm
Mitologia i religia. W sintoizmie (shintō, dosł. droga bóstw), tradycyjnej religii Japonii opartej na rodzimej mitologii, najważniejsze jest zachowanie równowagi i harmonii między światem bogów, naturą i człowiekiem. Według tej mitologii natura (w tym japońskie wyspy) są dziećmi pary demiurgów, Izanami i Izanagiego, którzy spłodzili także wiele bogów ziemskich. Od nich wywodzą się Japończycy, za wyjątkiem rodu cesarskiego, którego protoplastką była bogini słońca Amaterasu, rządząca Wysoką Równiną Niebios. Właśnie dlatego cesarz jest najwyższym kapłanem i strażnikiem ładu w naturze – tylko on może co roku, celebrując Święto Plonów, sprawić, aby odrodził się duch ryżu, co zapewni urodzaj. Niektóre rody arystokratyczne także wywodzą swe pochodzenie od bóstw niebiańskich, które zstąpiły na ziemię w orszaku Ninigiego, potomka Amaterasu. W panteonie sintoistycznym jest wiele bóstw związanych z naturą, np. bogini góry Fuji. Wyznawcy sintoizmu wierzą, że także rośliny czy kamienie mają duszę – stąd współczesne ekologiczne przesłanie tej religii. Każde bóstwo ma naturę łagodną, która sprzyja ludziom, i naturę gwałtowną, ujawniającą się, kiedy naruszony jest boski ład.
Rytuały religijne mają na celu przywrócenie zakłóconej równowagi we wszechświecie. Żadne bóstwo nie jest wszechwiedzące ani wszechmocne, modląc się, należy pamiętać, do którego można się zwrócić o pomoc w danej sytuacji. Także ludzie, jeśli ich zasługi w jakiejś dziedzinie zostaną docenione, mogą być deifikowani po śmierci – nie tylko władcy, jak np. Tokugawa Ieyasu (siogun 1603–05), ale też poeci, artyści, uczeni.
Złe czyny i skalanie. W starożytnych modlitwach wymieniane są następujące złe czyny: wykroczenia przeciwko zasadom życia wspólnoty rolniczej (np.