Pomocnik Historyczny

Ona i on

Rola kobiety, pozycja mężczyzny

Kobieta w kimonie jesienią w ogrodzie Ōji w Tokio; fot. z ok. 1880 r. Kobieta w kimonie jesienią w ogrodzie Ōji w Tokio; fot. z ok. 1880 r. Getty Images
Pod tym względem Japonia nie różniła się od innych społeczeństw tradycyjnych: role kobiet i mężczyzn były – a często są do dzisiaj – wyraźnie rozdzielone.
Ideał kobiety z okresu Edo na drzeworycie z XVII w.Zbiory Iwony Kordzińskiej-Nawrockiej Ideał kobiety z okresu Edo na drzeworycie z XVII w.

Kobieta

Pozycja w dawnych czasach. „Kobieta powinna traktować męża jak swojego jedynego pana i patrzeć na niego z uległością. Pod żadnym pozorem nie wolno jej lekceważyć męża. W przeciwieństwie do męża żona powinna kontrolować swoje emocje, słowa i zachowania, być zawsze posłuszna i skromna” – pisał w „Wielkiej nauce dla kobiet” Kaibara Ekiken, japoński filozof neokonfucjański (XVII/XVIII w.). System oparty na wzorcach konfucjańskich traktował kobietę jako istotę podporządkowaną mężczyźnie, zgodnie z ideą trzech podległości: w dzieciństwie od ojca, w dorosłym życiu od męża, a po jego śmierci od najstarszego syna. W dawnej Japonii obowiązywał system poligamiczny, chociaż w niższych warstwach nie był praktykowany.

W okresie Heian kobiety cieszyły się względną swobodą, mogły posiadać majątek i pracować np. jako damy dworu. Kanony ówczesnej urody znacznie odbiegały od współczesnych, gdyż tradycyjny makijaż nakazywał pokrywanie twarzy i szyi białym pudrem, czernienie zębów, wyrywanie brwi i rysowanie czarnych kreseczek nad ich naturalną linią. Arystokratki wyróżniały się ponadto wszechstronną znajomością literatury japońskiej oraz umiejętnościami artystycznymi. Kobiety z warstwy samurajskiej, których pozycja społeczna zależała całkowicie od statusu ich ojców i mężów, w sferze wyglądu i zachowań przejęły wzorce dworskie, naśladując wyrafinowaną elegancję arystokratek.

W okresie Edo ideałem urody stały się natomiast wysokiej rangi kurtyzany (nazywane tayū w Kioto lub oiran w Edo), które zapożyczały swoje pseudonimy od imion bohaterów opowieści dworskich, stosowały podobne zabiegi upiększające i aspirowały do miana znawczyń sztuki, kreując w ten sposób wizerunek istot wyjątkowych, pochodzących jakby z innego świata.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Japonii” (100149) z dnia 10.06.2019; Kultura i przeszłość; s. 82
Oryginalny tytuł tekstu: "Ona i on"
Reklama