Był jednym z najbardziej szanowanych władców, symbolem nowoczesnej i silnej monarchii konstytucyjnej, w którą za jego czasów Japonia przekształciła się z zacofanego cywilizacyjnie państwa feudalnego.
Pośmiertne imię i era. Meiji, Oświecone Rządy, to nazwa ery, w której panował (1868–1912), a także imię pośmiertne cesarza. Nosił też książęce imię Mutsuhito. To w 1868 r. przyjęto obowiązującą do 2019 r. zasadę, że cesarze panują dożywotnio, przez cały okres ich władzy trwa tylko jedna era, a jej nazwa staje się pośmiertnym imieniem monarchy.
Przyszły władca urodził się 3 listopada 1852 r. w Kioto. Ojcem był cesarz Kōmei (pan. 1847–67), a matką Nakayama Yoshiko, córka arystokraty, dama dworu pełniąca rolę cesarskiej nałożnicy.
