Staropolski odpowiednik matury. W dobie staropolskiej zagraniczne podróże synów magnaterii – grand tour – stanowiły niezbędny element wychowania: nauki języków obcych, zdobycia ogłady, doświadczenia politycznego. A także podniesienia prestiżu rodu w kraju. Ojciec króla, Jakub Sobieski, w młodości spędził niemal sześć lat poza granicami Rzeczpospolitej. Odwiedziwszy Francję, Hiszpanię, Anglię i Niderlandy, notował swoje obserwacje w diariuszu „Peregrynacja po Europie”, który można uznać za jedno z pierwszych dzieł polskiej literatury faktu.
W rodzinie Sobieskich edukację ceniono wysoko, toteż Marek i Jan, ukończywszy nauki w Akademii Krakowskiej, zostali w 1646 r. wysłani w wielką podróż po Europie. Ojciec w pisemnej instrukcji polecał, by zawsze mieli ze sobą „księgę w folio z całego papieru”, by notować w niej „królów, monarchów i książąt, (…) a także status każdego dworu, w którym będziecie”. Przejeżdżając przez miasto, mieli spisywać, do kogo ono należy i sub cuius regime (pod czyim panowaniem) się znajduje. Diariusz wyprawy prowadził towarzyszący braciom Sebastian Gawarecki, guwerner odpowiedzialny m.in. za znalezienie młodym odpowiednich magistrów i organizację zajęć. Do jego obowiązków należało też pilnowanie kosztów całej ekspedycji.
Francja: język, polowania, pojedynki. Celem Sobieskich był Paryż. Przejeżdżając przez tereny Rzeszy Niemieckiej odwiedzili m.in. siedzibę Lutra w Wittenberdze oraz miejsce bitwy pod Lutzen z 1632 r., gdzie poległ król Szwecji Gustaw II Adolf. W czerwcu 1646 r., po czterech miesiącach w drodze, Jan i Marek dotarli do stolicy Francji. W Paryżu mieli przede wszystkim nauczyć się mówić po francusku. Znajomość języków powszechnie postrzegano jako „ozdobę każdego szlachcica polskiego”.