Pomocnik Historyczny

W niemieckiej Rzeszy

Największa prowincja w Królestwie Pruskim

Pomnik cesarza Wilhelma I we Wrocławiu, ok. 1890 r. Pomnik cesarza Wilhelma I we Wrocławiu, ok. 1890 r. Mary Evans Picture Library
Wraz z Prusami Śląsk znalazł się w Cesarstwie Niemieckim. Tu go zastała Wielka Wojna.
Urzędowa pieczęć gminy Bielszowice w powiecie zabrzańskim, XIX/XX w.Alamy Urzędowa pieczęć gminy Bielszowice w powiecie zabrzańskim, XIX/XX w.

Śląski aplauz. Wojna francusko-niemiecka (1870–71) zakończyła się proklamacją ogłoszoną 18 stycznia 1871 r. w Wersalu o powołaniu II Rzeszy Niemieckiej oraz podpisaniem 10 maja pokoju we Frankfurcie nad Menem. To pierwsze odbyło się w pałacu Ludwików, gdzie była kwatera główna pruskiego króla Wilhelma I Hohenzollerna i gdzie ogłoszono go niemieckim cesarzem.

Zwycięstwo przyniosło Niemcom wiele długofalowych korzyści: stanowiło wielką chwałę pruskiego oręża, oznaczało też historyczne i długofalowe upokorzenie Francuzów. Rzesza uzyskała korzyści terytorialne w postaci Alzacji i części Lotaryngii oraz zysk finansowy w postaci olbrzymiej kontrybucji wojennej, której wielkość odpowiadała kontrybucji wyegzekwowanej przez cesarza Napoleona I od Prus w 1807 r.

Zarówno wojnę z Francją, jak i wcześniejsze wielkie sukcesy militarne Prus w konfrontacjach z Danią (1864 r.) i Austrią (1866 r.) przyjmowano na Śląsku z wielkim aplauzem i autentycznym patriotyzmem. Wrocław był trzecią – obok Berlina i Królewca – rezydencjonalną stolicą Prus, toteż Wilhelm I (ces. 1861–88) przebywał w mieście często i był dobrze przyjmowany. Wyrazem jego szczególnego stosunku do Wrocławia była pierwsza defilada zwycięskich wojsk, celebrowana przez nowego cesarza właśnie tu, a nie w Berlinie. Popularny był też kanclerz Otto von Bismarck, który mieszkał we Wrocławiu w 1859 r.; aprobowano jego politykę zbrojeń oraz wojenne plany. Istotna też była dla ogółu olbrzymia kontrybucja wojenna, z perspektywą inwestowania w gospodarkę Niemiec.

Struktura Rzeszy. Zjednoczenie Niemiec nie zmieniło polityczno-prawnej sytuacji Śląska, największej obszarowo prowincji w Królestwie Pruskim. Uchwalona 16 kwietnia 1871 r. konstytucja Rzeszy gwarantowała istnienie na jej obszarze dotychczasowych 25 państw oraz rządy ich władców z własnymi systemami ustrojowymi, odrębnym prawem i szkolnictwem.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Śląska” (100153) z dnia 05.08.2019; Niemiecki Śląsk; s. 84
Oryginalny tytuł tekstu: "W niemieckiej Rzeszy"
Reklama