Pomocnik Historyczny

Po stronie Pragi

Na Śląsku Cieszyńskim

Polskie dożynki w Orłowej w powiecie frysztackim, 1932 r. Polskie dożynki w Orłowej w powiecie frysztackim, 1932 r. Forum
Obawy o utrzymanie Śląska Cieszyńskiego powodowały, że głównym zmartwieniem władz nowo utworzonej Czechosłowacji stała się polityka narodowościowa.

Czechizacja. Pierwszy spis powszechny przeprowadzony w 1921 r. wykazał, że 25,4 proc. mieszkańców regionu stanowią Polacy. Przy czym wiele wskazuje na to, iż liczba polskiej ludności została celowo zaniżona. Do tego należało dodać ok. 11 proc. Niemców; ich znaczenie polityczne było większe od liczebności, ponieważ zdominowali lokalną gospodarkę. A Śląsk Cieszyński był dla Czechosłowacji jednym z najcenniejszych regionów przemysłowych. Czechów niepokoiły też informacje o istnieniu struktur konspiracyjnych wspieranych przez polski II Oddział Sztabu Generalnego (wywiad wojskowy). Jednak podziemnej organizacji, którą kierował w Cieszynie kpt. Jan Wadoń, nie udawało się im rozpracować.

Chęć przeciwdziałania zagrożeniu skłaniała do radykalnych działań. „Już w sierpniu 1920 r. do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Pradze wpłynął projekt prezydenta krajowego w Opawie Josefa Šramka, w którym wskazywał on na konieczność przyspieszenia działań asymilacyjnych i »przeorientowania« Zaolzia na czeskość poprzez m.in. usunięcie żywiołów propolskich, wprowadzenie zarządów komisarycznych w gminach, języka czeskiego do szkół polskich” – opisuje Krzysztof Nowak w pracy zbiorowej „Dzieje Śląska Cieszyńskiego od zarania do czasów współczesnych”. Kolejne lata pokazały, że koncepcja Šramka była konsekwentnie wcielana w życie, co wzbudzało opór miejscowej ludności. Konflikt narodowościowy powodował, że wśród Czechów na Śląsku Cieszyńskim coraz większą popularnością cieszyły się partie radykalne, które wyparły dominujących wcześniej socjalistów i komunistów. Od 1926 r. najpopularniejszym stronnictwem politycznym w regionie stała się Czechosłowacka Partia Narodowo-Socjalistyczna (ÈSNS). Polacy skupili się wokół Polskiego Związku Ludowego.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Śląska” (100153) z dnia 05.08.2019; W stronę Polski; s. 101
Oryginalny tytuł tekstu: "Po stronie Pragi"
Reklama