Na zdecydowanie polskim, pod względem etnicznym, obecnie Śląsku odradza się tożsamość regionalna, co budzi wiele napięć i nieporozumień. Na to laboratorium pogranicza można spojrzeć z perspektywy zjawisk występujących w integrującej się Europie.
Trzy odmienne województwa. Współczesna mapa administracyjna Polski w żadnym stopniu nie odzwierciedla podziału kraju na regiony historyczne. W przypadku Śląska dzieli tę krainę na trzy województwa. Nie odzwierciedla również topografii tożsamości, ani współczesnej, ani w odniesieniu do jakiegokolwiek okresu historycznego.
Terytorium dzisiejszego województwa dolnośląskiego (19,9 tys. km kw., 2,9 mln mieszkańców) weszło w XX w. jako region całkowicie zgermanizowany. Powojenna polityka przymusowych migracji spowodowała prawie całkowitą depopulację ludności niemieckiej i zastąpienie jej polską.
