Potomkowie Giedymina. Czartoryscy wywodzili swoje pochodzenie od Giedymina. Protoplastą rodu był Konstanty Olgierdowicz, syn wielkiego księcia litewskiego Olgierda i przyrodni brat Władysława Jagiełły. O wysokim pochodzeniu świadczyć miał herb rodu – litewska Pogoń. Już na początku XV w. członkowie rodziny pełnili ważne funkcje na dworze wielkich książąt litewskich, za co otrzymali nadania na Wołyniu, m.in. Czartorysk oraz Klewań. Marszałek dworu Świdrygiełły Michaił Wasylewicz (zm. 1489 r.) oraz jego bracia byli określani jako książęta na Czartorysku. To właśnie Michaił nakazał wznieść zamek w Klewaniu, który pełnił w tamtym czasie funkcję siedziby rodu.
Pierwszym, który pod koniec XVI w. przeszedł z wiary prawosławnej na katolicką, był Jerzy Czartoryski (ok. 1560–1626), który wybudował w Klewaniu kościół. W XVI i XVII w. Czartoryscy regularnie zasiadali w senacie, najczęściej jako wojewodowie wołyńscy. Niektórzy członkowie rodu wybierali, z sukcesem, drogę duchowną, np. Kazimierz Florian Czartoryski (1620–74) był kolejno biskupem poznańskim, włocławskim, a pod koniec życia został arcybiskupem gnieźnieńskim.
Początki tzw. Familii. Na początku XVIII w. Czartoryscy pełnili urzędy ministerialne w Wielkim Księstwie Litewskim (np. podkanclerzego), lecz wciąż czekali na wejście w najwyższe kręgi magnaterii. Upragniony awans nastąpił za sprawą Augusta Aleksandra Czartoryskiego (1697–1782), który w 1729 r. rozpoczął starania o rękę Marii Zofii Denhoffowej. Wdowa po Stanisławie Denhoffie była najbogatszą wówczas partią w Rzeczpospolitej, właścicielką ogromnych dóbr na Rusi Czerwonej, Lubelszczyźnie i w Małopolsce. Dzięki poparciu Augusta II Mocnego oraz pojedynkowi z Karolem Tarłą Czartoryski wyszedł zwycięsko z rywalizacji o jej rękę.