Pomocnik Historyczny

Koniecpolscy

Stanisław Koniecpolski (1591–1646), malarz nieznany, XVII w. Stanisław Koniecpolski (1591–1646), malarz nieznany, XVII w. Muzeum Narodowe w Krakowie
Koniecpolscy uważali się za potomków komesa Mściwoja, który w 1241 r. doszedł do godności wojewody krakowskiego, a później kasztelana łęczyckiego i wiślickiego.

Jednak pierwszy, występujący w źródłach pisanych przedstawiciel rodu, to starosta kujawski Przedbór. Jego syn Jakub z Koniecpola (zm. 1430 r.) po objęciu tronu przez królową Jadwigę został wojewodą sieradzkim i starostą kujawskim. Podczas bitwy pod Grunwaldem (1410 r.) dowodził chorągwią. Jego podpis widnieje pod aktem zawartej w 1413 r. unii Polski z Litwą w Horodle. Król Władysław Jagiełło nadał Koniecpolskiemu w 1428 r. zamek w Lelowie oraz przyległe miasteczko i trzy wsie. Tak zaczynała się wielka kariera rodu, o którego świetność zadbali dwaj synowie Jakuba – Jan zwany Traszką (zm. 1455 r.) i Mikołaj Przedbór (zm. 1460 r.).

Herb: PobógANHerb: Pobóg

Jan Traszka Koniecpolski wybił się w polityce dzięki współpracy z kardynałem Zbigniewem Oleśnickim i w 1434 r. otrzymał najważniejszy w Koronie urząd wielkiego kanclerza. Wkrótce stał się jednym z inicjatorów unii polsko-węgierskiej i osadzenia na tronie w Budzie Władysława. Po śmierci króla w bitwie pod Warną wspierał politykę kolejnego monarchy – Kazimierza Jagiellończyka. Utrzymywał kontakty z przygotowującym antykrzyżackie powstanie Związkiem Pruskim, a gdy wybuchło, przyjął w maju 1454 r. w imieniu króla hołd stanów pruskich w Toruniu.

Dewiza: Nie mieli

Mikołaj Przedbór Koniecpolski, kasztelan sandomierski, zadbał o powiększanie rodowej fortuny. W zamian za pożyczenie królowi Władysławowi Warneńczykowi 3 tys. florenów zdobył prawa do żup solnych przemyskich. Kazimierz Jagiellończyk oddał mu w dzierżawę Teratyn z przyległymi wsiami jako zabezpieczenie kredytu na wojnę z Zakonem Krzyżackim. Syn Mikołaja, Aleksander (zm. 1609 r.), odznaczył się podczas wojen o Inflanty z Moskwą, jakie toczył król Stefan Batory. Opinię zdolnego dowódcy umocnił jako podkomendny Jana Zamoyskiego podczas bitwy pod Byczyną w 1588 r.

Pomocnik Historyczny „Wielkie rody Rzeczpospolitej” (100161) z dnia 17.02.2020; Rody magnackie; s. 94
Reklama