Pomocnik Historyczny

Al-Andalus: na zachodnich rubieżach świata

Muzułmańska Hiszpania

Wnętrze Wielkiego Meczetu w Kordobie przebudowanego na katedrę. Wnętrze Wielkiego Meczetu w Kordobie przebudowanego na katedrę. Polityka
Podobnie jak Afryka była naturalnym kierunkiem ekspansji po zdobyciu Egiptu, tak podbój Hiszpanii nastąpił w pewnym sensie samorzutnie po zajęciu przez muzułmanów Afryki Północnej.

Szybki podbój

Zdobycie Hiszpanii nastąpiło szybko. W 711 r. Tarik ibn Zijad, berberski podwładny Musy ibn Nusajra, gubernatora muzułmańskiej Afryki Północnej, przeprawił się przez przesmyk gibraltarski na czele sił składających się najpewniej w większej części z Berberów. Wylądował zapewne w okolicach dzisiejszego Algeciras (od arabskiego al-dżazira – półwysep) i rychło pokonał nad rzeką Guadalete króla Roderyka, gromiąc jego (o wiele liczniejsze, jeśli wierzyć kronikom arabskim) wojska. Po bitwie (znanej także jako bitwa pod Jerez de la Frontera) po ostatnim królu Wizygotów zaginął wszelki słuch, Tarik natomiast zdobywał kolejne miasta, które na ogół poddawały się bez walki.

W następnym roku do Tarika dołączył sam Musa ibn Nusajr (według niektórych źródeł zazdrosny o sukcesy i bogate łupy). W 713 r. obu wezwano do Damaszku, gdzie według niektórych źródeł Musa został ukarany przez kalifa i pozbawiony majątku, a na temat dalszych losów Tarika kroniki milczą. Marny koniec spotykający bohaterów arabskich podbojów nie był niczym nadzwyczajnym; jak się wydaje, rezydujący w Syrii umajjadzcy kalifowie nieustannie obawiali się uniezależnienia się zdobywców od władzy centralnej.

Podbój dokończył najprawdopodobniej w 714 r. syn Musy – Abd al-Aziza. Od tego momentu można mówić o muzułmańskiej Hiszpanii, zwanej przez samych Arabów al-Andalus (etymologia nazwy nie jest znana). Arabowie i Berberowie nie zajęli jednak całego Półwyspu Iberyjskiego. Niedobitki wizygockich możnych uszły w góry na północnym zachodzie; na ich czele stał Pelagiusz (Pelayo). Arabom nigdy nie udało się ich stamtąd wyprzeć ani podporządkować, a w bitwie pod Covadonga, datowanej najczęściej na 719 r., doznali oni pierwszej porażki z rąk chrześcijan w Hiszpanii.

Starcie to legło u podstaw mitu założycielskiego królestwa Asturii i można uznać je za symboliczny początek rekonkwisty, tj.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Arabów” (100163) z dnia 09.03.2020; Historia i cywilizacja; s. 31
Oryginalny tytuł tekstu: "Al-Andalus: na zachodnich rubieżach świata"
Reklama