Pomocnik Historyczny

Francuzi w Egipcie

Wyprawa Napoleona Bonapartego do Egiptu

Napoleon Bonaparte w Egipcie. Ilustracja z XIX w. Napoleon Bonaparte w Egipcie. Ilustracja z XIX w. EAST NEWS
Wyprawa Napoleona do Egiptu była elementem rywalizacji Francji i Anglii o wpływy w prowincjach słabnącego imperium osmańskiego. Skutki najazdu okazały się dalekosiężne.

Strategiczny Egipt

Korzyści z zawładnięcia Egiptem widział już w XVII w. filozof niemiecki Leibniz, który spędził kilka lat we Francji, jednak jego projekt nie wzbudził wówczas zainteresowania. Dopiero rosnąca rywalizacja Wielkiej Brytanii i Francji o opanowanie szlaków handlowych do Indii i na Daleki Wschód uświadomiła Europie znaczenie strategiczne i gospodarcze Egiptu. Wówczas jednak, w XVIII w., Anglicy dominowali już w Zatoce Perskiej, Kompania Wschodnioindyjska, mająca swoje faktorie w Kuwejcie, Mezopotamii i Persji, wyparła Francuzów z Indii, a w Egipcie uzyskała zezwolenie na żeglugę po Morzu Czerwonym i koncesje na prowadzenie handlu przez Suez.

Francja utrzymała dominujące wpływy w handlu lewantyńskim i nie zrezygnowała z planów odzyskania straconych pozycji. Ekspedycja generała Bonapartego do Egiptu miała na celu, oprócz zdobycia zaplecza surowcowego, wyparcie Anglików z Morza Czerwonego i odcięcie ich od Indii, a w dalszych planach ich zdobycie. Bonapartemu towarzyszyło wielu uczonych różnych specjalności (m.in. orientalistów znających języki i obyczaje mieszkańców Bliskiego Wschodu).

Inwazja

W Egipcie, będącym formalnie prowincją turecką, lecz rządzonym przez mameluków, panowała anarchia. W walkach wewnętrznych przewagę zyskali bejowie Murad i Ibrahim. 1 lipca 1798 r. generał Bonaparte wylądował w pobliżu Aleksandrii, zdobył miasto i ruszył na Kair. Pod piramidami wojska francuskie zatrzymała armia dowodzona przez Murada beja, która mimo liczebnej przewagi nie mogła sprostać lepiej uzbrojonym i wyćwiczonym Francuzom, którzy zajęli Kair. Była to duża zmiana we francuskiej polityce zagranicznej, gdyż Francja była od wieków sojuszniczką Turcji osmańskiej.

Bonaparte po wkroczeniu do Kairu wydał do mieszkańców miasta proklamację, podobną w tonie do ogłoszonej wcześniej w Aleksandrii, w której głosił wyzwolenie kraju spod tyranii mameluków, zapewniał ochronę mienia i podkreślał mocno swój szacunek do islamu.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Arabów” (100163) z dnia 09.03.2020; Arabowie i Zachód; s. 84
Oryginalny tytuł tekstu: "Francuzi w Egipcie"
Reklama