Pomocnik Historyczny

Inflanty, Kurlandia, Semigalia

Zwycięstwo wojsk litewskich nad szwedzkimi pod Kircholmem (1605 r.) nie zapobiegło utracie na rzecz Szwecji prawie całych Inflant zadźwińskich; obraz Wojciecha Kossaka z 1925 r. Zwycięstwo wojsk litewskich nad szwedzkimi pod Kircholmem (1605 r.) nie zapobiegło utracie na rzecz Szwecji prawie całych Inflant zadźwińskich; obraz Wojciecha Kossaka z 1925 r. EAST NEWS
Pozakonne Inflanty na krótko stały się częścią państwa polsko-litewskiego, potem dostały się Szwecji (poza skrawkiem w postaci tzw. Inflant Polskich), a następnie Rosji. Natomiast wydzielone z nich Kurlandia i Semigalia były polskim lennem aż do upadku Rzeczpospolitej.

Inflancka konfederacja. W późnym średniowieczu Zakon Niemiecki (jego tamtejsza gałąź) miał w Inflantach pozycję dominującą. Nie było to jednak czyste państwo zakonne. Istotną rolę odgrywały w jego strukturze ustrojowej państewka biskupie: arcybiskupa ryskiego oraz biskupów dorpackiego i ozylskiego, których władcy mieli od 1521 r. tytuły książąt Rzeszy. Dość niezależną pozycją cieszyło się miasto Ryga. Był to więc rodzaj wspólnoty czy konfederacji, której jedność spajała wspólnota kulturowa niemieckiej elity oraz zwoływane od XV w. ogólnoinflanckie zjazdy stanów.

Podział Inflant. Po ataku Iwana Groźnego w 1558 r. dzieje dawnego państwa inflanckiego zakończyły układy wileńskie z listopada 1561 r. między krzyżackim mistrzem krajowym i stanami inflanckimi a królem polskim i wielkim księciem litewskim Zygmuntem Augustem. Dwa wydane przez króla akty – Privilegium Sigismundi Augusti oraz Pacta Subiectionis – dały podstawy ustrojowe Inflantom w epoce nowożytnej, niezależnie od różnych politycznych zależności kraju. Privilegium Sigismundi Augusti uregulowało i umocniło status szlachty inflanckiej, powstałej z warstwy wasali biskupów inflanckich. Stało się fundamentem jej pozycji także pod panowaniem szwedzkim (w XVII w.) i rosyjskim (od 1710 r.). Zagwarantowało również niemiecki rząd (tzn. wszelkie urzędy miały być nadawane osobom nacji i języka niemieckiego) i prawa wyznania augsburskiego (luterańskiego), co potwierdzało zwycięstwo reformacji w Inflantach i podobnie jak w Prusach oznaczało sekularyzację kraju.

W organizacji kraju po przejęciu nad nim kontroli przez króla polskiego wzorowano się na rozwiązaniach zastosowanych w odniesieniu do Prus. Obszar na północ od rzeki Dźwiny (Inflanty zadźwińskie) miał być podporządkowany bezpośrednio królowi, Polsce lub Litwie (lata 60.

Pomocnik Historyczny „Dzieje wokół Bałtyku” (100168) z dnia 01.06.2020; Ku nowoczesności; s. 52
Reklama