Pierwszy powrót. Ogłoszona 3 czerwca 1918 r. wspólna deklaracja państw Ententy mówiła, że ustanowienie „zjednoczonego i niepodległego państwa polskiego z dostępem do morza stanowi jeden z warunków trwałego i sprawiedliwego pokoju w Europie”. Na mocy kończącego Wielką Wojnę traktatu wersalskiego (1919 r.) Polska otrzymała liczący ok. 140 km odcinek wybrzeża, sięgający od Sopotu po Jezioro Żarnowieckie. Zaangażowanie w walki o granice odrodzonego państwa opóźniło faktyczne objęcie władzy na tym terenie. Dopiero w styczniu 1920 r. żołnierze Frontu Pomorskiego pod dowództwem gen. Józefa Hallera zajmowali miejscowość po miejscowości – bez większych incydentów. Moment zetknięcia polskiego wojska z Bałtykiem z rozmysłem zaplanowano jako manifestację o symbolicznym znaczeniu. 10 lutego 1920 r. Haller wysiadł z pociągu w Pucku, dosiadł konia i w towarzystwie szwadronu kawalerii ruszył w stronę portu. Tam, rzuciwszy pierścień w fale Bałtyku, dokonał historycznych zaślubin Polski z morzem.
Pod względem gospodarczym otrzymana przez Polskę część wybrzeża była mocno zapóźniona. Ponieważ Gdańsk otrzymał międzynarodowy status wolnego miasta, Rzeczpospolita nie miała de facto swobodnego dostępu do żadnego dużego portu. Rząd w Warszawie uznał więc budowę własnego nadmorskiego ośrodka za konieczność. Wśród proponowanych lokalizacji pojawiły się m.in. Puck, Rewa oraz Hel. Ostatecznie zdecydowano się na liczącą zaledwie 1,3 tys. mieszkańców i 132 domy Gdynię. Budowa tymczasowego portu wojennego trwała od 1921 do 1923 r. Kolejnym celem było stworzenie tam portu przeładunkowego oraz rybackiego. Wielkim orędownikiem projektu był minister przemysłu i handlu Eugeniusz Kwiatkowski.
Gdynia szybko stała się centrum przemysłu stoczniowego II Rzeczpospolitej, powstały m.