Rola Polaków w ruchu bolszewickim oraz powstaniu Związku Sowieckiego pozostaje jednym z najbardziej pomijanych, a zarazem słabo rozpoznanych tematów polskiej historiografii. Wśród przyczyn tego stanu rzeczy jest bez wątpienia utrudniony dostęp do wielu rosyjskich archiwów oraz fakt, że uwaga polskich historyków skupia się raczej na Polakach, którzy z bolszewikami walczyli. Problemem jest również kwestia narodowościowej autoidentyfikacji.
Ideowy rodowód Polaków bolszewików, którzy po 1918 r. postanowili działać na rzecz światowej rewolucji, sięga tej części działaczy Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy (z Różą Luksemburg na czele), którzy pod koniec XIX w. odrzucili postulat walki o niepodległość. Ostateczny rozbrat w łonie polskich działaczy socjalistycznych nastąpił podczas I wojny światowej; internacjonaliści nie zamierzali wysiadać na przystanku niepodległość. Ich celem była walka z nacjonalizmem, również polskim, który stanowił przeszkodę na drodze do rewolucji światowej. W polskiej pamięci zbiorowej rodzimi bolszewicy cieszą się jednoznacznie złą opinią. Szczególną niesławą okrył się zwłaszcza Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski (Polrewkom), utworzony w lipcu 1920 r., by przejąć władzę w podbitej przez Armię Czerwoną odrodzonej Rzeczpospolitej.
O skali udziału Polaków w ruchu bolszewickim świadczy wydana w 1967 r. „Księga Polaków uczestników Rewolucji Październikowej w latach 1917–1920”, gdzie zebrano ponad 7,7 tys. biogramów. Całkowita liczba Polaków w strukturach władzy Związku Sowieckiego pozostaje jednak trudna do oszacowania. Dużo łatwiej wyznaczyć moment, w którym przestali oni odgrywać ważną rolę w państwie – była nim tzw. operacja polska NKWD przeprowadzona w ramach stalinowskiej wielkiej czystki w latach 1937–38.