Pomocnik Historyczny

Edmund Hillary (1919–2008) Tenzing Norgay (1914–86)

Edmund Hillary (z prawej) i Tenzing Norgay po udanej wspinaczce na Everest, maj 1953 r. Edmund Hillary (z prawej) i Tenzing Norgay po udanej wspinaczce na Everest, maj 1953 r. Getty Images
Pszczelarz i syn pasterza pierwsi zdobyli najwyższą górę świata.
Tenzing w 1955 r. w Dardżylingu, gdzie osiadł na stałe.Getty Images Tenzing w 1955 r. w Dardżylingu, gdzie osiadł na stałe.

Załatwiliśmy skurczybyka. Nad ranem 29 maja 1953 r., gdy Nowozelandczyk Edmund Hillary otworzył wejście do namiotu w najwyższym obozie pod szczytem Everestu, świt odsłaniał powoli widok na leżący cztery kilometry niżej klasztor Tengbocze, a temperatura wynosiła -27 st. C. Wyszli z Szerpą Tenzingiem Norgayem o godz. 6.30. Na wysokości ok. 8500 m Hillary przejął prowadzenie i pokonał skalny próg kilkumetrowej wysokości nazwany potem na jego cześć Stopniem Hillary’ego. O 11.30 osiągnęli punkt na grani, w którym przestała się ona wznosić – 8848 m n.p.m. Dach Świata. Szczyt Czomolungmy. Po tybetańsku Bogini Matki Ziemi. Po nepalsku – bo od tej strony wchodzili – Sagaramathy.

Gdy Hillary typowo anglosaskim zwyczajem wyciągnął rękę, by uścisnąć dłoń Tenzinga, Nepalczyk objął go z całych sił i zaczął klepać po plecach. Tenzing tę chwilę wyraził później słowami przyprawionymi lirycznym patosem przez spisującego je Jamesa Ullmana: „W tej wielkiej chwili, chwili, na którą czekałem całe życie, moja góra nie była dla mnie tylko martwym tworem ze skały i lodu – była czymś żywym, przyjaznym i bliskim. Była jak mama-kwoka, co tuli pod skrzydłami inne góry – swoje pisklęta”.

Hillary wydobył aparat i zrobił kilka zdjęć na kliszy Kodaka. Do historii przeszło jedyne udane, przedstawiające Tenzinga w kapturze, goglach, masce tlenowej, unoszącego czekan na znak zwycięstwa. Tenzing nie miał aparatu, selfie jeszcze nie wynaleziono, a Hillary nawet nie myślał o sfotografowaniu się na szczycie. W wygrzebanym w śniegu dołku umieścił za to na prośbę kierownika wyprawy Johna Hunta krzyżyk, który ten otrzymał od znajomego duchownego. Tenzing w swoim dołku umieścił garść cukierków, jako ofiarę dla bogów zamieszkujących według buddyjskich wierzeń szczyt góry, oraz ołówek swojej córki Nimy.

Pomocnik Historyczny „Himalaiści” (100174) z dnia 07.09.2020; Portrety; s. 24
Reklama