Autochtoni. Najprościej byłoby powiedzieć, że Afrykę zamieszkiwali i zamieszkują Afrykanie. Z geograficznego punktu widzenie to racja. Problemy zaczynają się, kiedy próbujemy zdefiniować, kim są owi Afrykanie? Na wyobrażenia o Afryce wpływ ma literatura piękna (w Polsce głównie Henryk Sienkiewicz), którą sympatycznie się czyta, ale nie należy z niej wyciągać zbyt daleko idących wniosków. Mieszkańców Afryki przedstawiano jako dzikich, w opozycji do cywilizowanych Europejczyków. Nader często i dziś można odnieść wrażenie, że ten obraz „dzikiego” jest w Polakach i Europejczykach głęboko zakorzeniony. Spróbujmy więc odpowiedzieć na pytanie, jacy byli mieszkańcy Afryki, kiedy poznawała ich Europa?
Typy antropologiczne. W XIX w., kiedy Europejczycy na dobre odkrywali Afrykę, rodzaj ludzki dzielono na trzy rasy, zgodnie z propozycją Georges’a Cuviera, francuskiego twórcy paleontologii. Podstawą był kolor skóry; w ten sposób wyodrębniono rasę białą (europoidalną), czarną (negroidalną) i żółtą (mongoloidalną). Już wtedy dostrzegano niedoskonałości tego rozróżnienia. Przyczyniło się ono ponadto do uprzedzeń, czego skutki odczuwamy jeszcze współcześnie. Można było jednak powiedzieć w dużym uproszczeniu, że północ Afryki była biała, a na południe od Sahary mieszkała ludność czarna (choć np. ludy niskorosłe, popularnie zwane Pigmejami, ze względu na różnice fizyczne trudno było zaklasyfikować do rasy czarnej).
Ten czarno-biały podział rasowy jest niepełny, rzeczywistość bywa wielokolorowa. Czasem dla określenia różnic fizycznych między ludźmi używa się terminu typ antropologiczny. To wzorzec osobnika określany szczególną kombinacją cech, które występują w populacji znacznie częściej, niż tego można oczekiwać przy założeniu niezależnego dziedziczenia.