Pierwsi panafrykaniści. Idee panafrykanizmu, podobnie jak panarabizmu, panazjatyzmu, panislamizmu, narodziły się na przełomie XIX/XX w. Wśród jego twórców wyróżniają się działacze społeczno-polityczni z Ameryki Północnej i Antyli, orędownicy powszechnego abolicjonizmu. Autorem pojęcia panafrykanizm był prawdopodobnie Sylwester Williams, adwokat z Trynidadu praktykujący w Londynie. Za protoplastów ruchu uznaje się także amerykańskiego pisarza i socjologa Williama E.B. Du Boisa oraz jamajskiego dziennikarza i polityka Marcusa Garvey’a.
Dzięki staraniom pierwszych panafrykanistów założono m.in. Stowarzyszenie Afrykańskie (twórcą był Williams), Powszechne Stowarzyszenie Postępu Rasy Czarnej (Garvey), Narodowe Stowarzyszenie dla Rozwoju Ludzi Kolorowych (Du Bois). Wydawano periodyki – „Crisis”, „Negro World”. Na ich łamach prezentowano eklektyczne poglądy, swobodnie łączono komunitarianizm, czarny rasizm, millenaryzm, mesjanizm, dyskurs kulturowy mieszał się z populizmem i utopizmem politycznym.
W 1920 r. Garvey założył Afrykański Kościół Ortodoksyjny, którego kapłani głosili, że „Bóg jest Czarny, a Chrystus był Murzynem”. Jamajczyk proklamował Cesarstwo Czarnych, na którego czele sam stanął (echa tych poglądów przetrwały we współczesnym rastafarianizmie; Bob Marley uchodził za ucznia Garveya). Garveiści stworzyli kilkanaście organizacji paramilitarnych pod symbolicznymi nazwami: Legion Afrykański, Afrykański Czarny Krzyż. Karierę „cesarza czarnych” zakończyło skazanie go za malwersacje finansowe związane z założonym przez niego przedsiębiorstwem żeglugowym Black Star Line, które miało wspierać emigrację Afroamerykanów do Afryki.
The New Negro, négritude, Stany Zjednoczone Afryki.