Ambitna, niemoralna, niezwykle piękna zbrodniarka. Taki czarny obraz Teofano wynika z ocen wrogiego jej kronikarza bizantyńskiego z XI w. Jana Skylitzesa. Rozstrzygnięcie, co w przekazach z epoki jest prawdą, a co oszczerstwem, nie przychodzi łatwo.
Teofano znalazła się w centrum dramatów politycznych imperium w trzeciej ćwierci X w. Urodziła się w Konstantynopolu w rodzinie kupca winnego. Nawet wrogie źródła podkreślają jej wyjątkową urodę i to zapewne zwróciło uwagę Romana, syna cesarza Konstantyna VII Porfirogenety (pan. 913–959). W chwili ślubu on miał lat 17, ona 15 lub 16; Roman wcześniej był swatany z królewnami z Zachodu, Bertą Italską i Jadwigą Bawarską, jednak plany się nie powiodły. Zgodzono się wobec tego na związek niedający korzyści dyplomatycznych, ale i taki, który nie wzmocni lokalnych arystokratów. Związek przyniósł potomstwo: synowie Bazyli II (późniejszy Bułgarobójca) i Konstantyn VIII mieli objąć wspólnie władzę po śmierci ojca, zaś córka Anna została wydana za Włodzimierza Kijowskiego, co przypieczętowało sojusz bizantyńsko-ruski i zaowocowało chrztem Rusi.
Gdy zmarł Konstantyn VII, Roman II (pan. 959–963) i Teofano zasiedli na cesarskim tronie. Była jego rówieśnicą i sojuszniczką. O ile ster władzy politycznej był stabilnie trzymany przez wpływowego eunucha Józefa Bringasa i dotychczasowych doradców cesarskich, o tyle rywalizacja wewnątrz dworu okazała się nieunikniona. Żyły przecież zarówno dotychczasowa augusta, owdowiała Helena Lekapena, jak i pięć sióstr cesarza. Stąd podjęte przez Teofano próby odesłania teściowej (nieudane, cesarska wdowa zagroziła, że przeklnie syna) i ekspediowania szwagierek do klasztorów (skuteczne).
Skylitzes przypisywał Teofano trucicielstwo. Miała skrócić życie teścia (co wątpliwe), jak i odprawić w zaświaty męża, który zmarł, mając 24 lata.