Pomocnik Historyczny

Eleonora Akwitańska (1122–1204)

Ślub Eleonory Akwitańskiej z Ludwikiem VII oraz król podczas drugiej krucjaty. Iluminacja rękopisu z XIV w. Ślub Eleonory Akwitańskiej z Ludwikiem VII oraz król podczas drugiej krucjaty. Iluminacja rękopisu z XIV w. BEW
Królowa Francji i Anglii.

Jej uroda, jak napisał w połowie XIII w. angielski kronikarz, doprowadziła kraj do ruiny. Na kartach średniowiecznych kronik czyniono z niej alegorię zgubnych skutków kobiecych kaprysów, pożądania i cudzołóstwa. Wyliczano gromady kochanków: wuja, teścia, saraceńskiego księcia i nawet samego Saladyna, anonimowego francuskiego mnicha, bezimiennego minstrela oraz Wilhelma Marshala, najsłynniejszego z angielskich rycerzy. Na koniec zrobiono z niej zazdrośnicę, która otruła kochankę męża, piękną Rosamundę Clifford. W rzeczywistości jednak o losach Eleonory z Akwitanii nie decydowała miłość, tylko ziemia. W feudalnym społeczeństwie Europy to ziemia dawała władzę.

Eleonora z dzieciństwa mogła zapamiętać dziadka, księcia Akwitanii i Gaskonii Wilhelma IX zwanego Trubadurem, uczestnika pierwszej krucjaty, autora pieśni i świętokradcę, kilkakrotnie ekskomunikowanego. Ojciec Eleonory Wilhelm X, choć też się wadził z Kościołem, bardzo pobożnie umarł w Wielki Piątek 1137 r. podczas pokutnej pielgrzymki do Santiago de Compostela. Na łożu śmierci prosił, by król Francji Ludwik VI Gruby (pan. 1108–37) zaopiekował się jego trzynastoletnią dziedziczką Eleonorą.

Król przeznaczył Eleonorę na żonę dla swego spadkobiercy, królewicza Ludwika (pan. jako Ludwik VII 1137–80), ten zaś z potężną eskortą rycerzy natychmiast ruszył do Poitiers po narzeczoną, by nie uprowadził jej żaden inny zalotnik dybiący na bogactwa Akwitanii. Królewicz, starszy o sześć lat od narzeczonej, dorastał pod pieczą opata Sugera z Saint Denis. Może wybrałby służbę Kościołowi, gdyby jego starszy brat niefortunnie nie skręcił karku podczas upadku z konia. W lipcu 1137 r. poślubił Eleonorę, przejmując zwierzchnictwo nad Akwitanią, lecz nie włączając jej do domeny królewskiej.

Eleonora wniosła do małżeństwa bogactwo większe niż jakakolwiek inna kapetyńska narzeczona, ale też inną tradycję kulturową, umiejętność czytania i znajomość łaciny, zamiłowanie do kultury rycerskiej, poezji trubadurów i fin’amor, dworskiej miłości, która rozkwitła na południowych dworach.

Pomocnik Historyczny „Władczynie Europy” (100178) z dnia 22.02.2021; Portrety mniejsze; s. 63
Reklama