Pomocnik Historyczny

Para w ruch

Potęga pary

Pierwszy kurs zbudowanej przez George’a Stephensona i jego syna Roberta lokomotywy Active, z 12 wagonami z węglem, z portu Stockton do odległego o 15 km Darlington, 27 września 1825 r.; obraz Terence’a Cunea z 1949 r. Pierwszy kurs zbudowanej przez George’a Stephensona i jego syna Roberta lokomotywy Active, z 12 wagonami z węglem, z portu Stockton do odległego o 15 km Darlington, 27 września 1825 r.; obraz Terence’a Cunea z 1949 r. Getty Images
Narodziny cywilizacji technicznej: wiek komunikacji.

Stulecie odkryć i wynalazków

Jeśli dzieje ludzkości podzielić na stulecia, to przez tysiące lat codzienne życie społeczeństw pod koniec wieku niewiele różniło się od tego na początku. Przeobrażenia następowały bardzo powoli. Nawet wielkie wstrząsy, jakie niosły ze sobą wojny, epidemie, klęski żywiołowe i głodowe generowały zmiany, które z czasem wygasały. Po czym powracano do podobnej codzienności. Działo się tak do połowy XVIII w., aż seria nowatorskich wynalazków dokonanych na terenie Wielkiej Brytanii zainicjowała radykalną zmianę, nazwaną z czasem rewolucją przemysłową. Dała ona początek kolejnej serii odkryć i wynalazków generujących nowe przeobrażenia, które w ciągu XIX w. diametralnie odmieniły codzienne życie ludzi.

Za każdą zmianą stało jakieś nowatorskie urządzenie lub technologia. Narodziła się cywilizacja techniczna, w której ludzkość w dużym stopniu jest zanurzona do dziś. Świat zaczął kipieć energią, którą napędzały para wodna, benzyna i elektryczność.

Wielką zmianę zobrazujemy w dwóch płaszczyznach.

Po pierwsze – nic wcześniej nie odmieniło równie mocno życia ludzi, jak pojawienie się maszyn umożliwiających coraz szybsze przemieszczanie. Dzięki nim ludzkość znalazła się w niekończącej się podróży.

Po drugie – o ile rozgrzana para wodna wprawiła cywilizację w ruch, to energia elektryczna nadała postępowi w drugiej połowie XIX w. niesamowity rozpęd.

Niezwyciężona z Penydarren

Samuel Homfray (1762–1822), właściciel huty Merthyr Tydfil w walijskim miasteczku Penydarren, o parowym wehikule dowiedział się z prasy. Jak donosiły na początku 1803 r. gazety, wynalazca Richard Trevithick (1771–1833) zbudował trzykołowy pojazd, na którym zainstalował silnik parowy. Następnie konstruktor kilkakrotnie przejechał nim przez Londyn z Holborn do Paddington.

Pomocnik Historyczny „Historia XIX w.” (100182) z dnia 30.05.2021; Piękna epoka; s. 22
Oryginalny tytuł tekstu: "Para w ruch"
Reklama