Generalny Plan Wschodni. W przemówieniu wygłoszonym we wrześniu 1942 r. w Żytomierzu do dowódców SS i policji Heinrich Himmler zapowiadał, że za 400–500 lat we wschodniej części Europy, po Ural, będzie mieszkało ponad pół miliarda Germanów. Gdy reichsführer SS wypowiadał te słowa, dysponował już studium nazwanym Generalnym Planem Wschodnim (Generalplan Ost) – projektem mającym prowadzić do zrealizowania tej wizji. Pierwotnego tekstu planu, stale później modyfikowanego, nie odnaleziono. Historycy dysponują jednak licznymi dokumentami, na podstawie których można zrekonstruować jego kolejne warianty.
Początki prac planistycznych sięgały października 1939 r., gdy Himmler objął dodatkowy urząd. Jako komisarz Rzeszy ds. umacniania niemieckości miał odtąd koordynować prace nad tworzeniem tzw. nowego porządku narodowościowego na zdobytych obszarach. Germanizacja, przesiedlenia i osadnictwo ludności niemieckiej miały przebiegać w sposób zaplanowany. Będąc komisarzem Rzeszy, Himmler mógł korzystać już nie tylko z podlegających mu komórek SS, lecz także sięgać po kadry zatrudnione w instytucjach państwowych, partyjnych, instytutach badawczych i na wyższych uczelniach. Szefem wydziału planowania w sztabie Himmlera został prof. Konrad Meyer, 38-letni dyrektor Instytutu Rolnictwa i Polityki Agrarnej uniwersytetu berlińskiego, a zarazem oficer SS. Naturalną koleją rzeczy do połowy 1941 r. najwięcej uwagi poświęcano ziemiom polskim (masowe wysiedlenia z Wielkopolski i Pomorza), a także germanizacji Alzacji i Lotaryngii, Luksemburga, Dolnej Styrii. Wraz z atakiem na ZSRS przed zespołem profesora Meyera stanęły nowe zadania.
Zagadnieniami tymi zajmowano się jednak również w Głównym Urzędzie Bezpieczeństwa Rzeszy (RSHA). Tam też, prawdopodobnie na przełomie 1941 i 1942 r.