Pomocnik Historyczny

Nazwa państwa

Porcelanowy dzbanek i manierka niemieckiego marynarza rezerwisty, ok. 1910 r. Porcelanowy dzbanek i manierka niemieckiego marynarza rezerwisty, ok. 1910 r. Forum

Święte Cesarstwo Rzymskie (Heiliges Römisches Reich, 962–1806) – od XV/XVI w. jako Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego (Heiliges Römisches Reich Deutscher Nation) – jest potocznie nazywane Pierwszą Rzeszą (Erstes Reich) lub Starą Rzeszą (Altreich). Cesarstwo Niemieckie (Deutsches Kaiserreich, Deutsches Reich 1871–1918) – Drugą Rzeszą (Zweites Reich). Między jedną a drugą Rzeszą istniały: napoleoński, kadłubowy i efemeryczny Związek Reński (Rheinbund, 1806–13) oraz ustanowiony na kongresie wiedeńskim Związek Niemiecki (Deutscher Bund, 1815–66).

Państwo, które powstało po klęsce Niemiec w Wielkiej Wojnie (1918), oficjalnie nosiło nazwę Rzeszy Niemieckiej (Deutsches Reich). Republika Weimarska było określeniem potocznym. (W Weimarze obradowało zgromadzenie narodowe uchwalające konstytucję; wybrano – symbolicznie – miasteczko rozsławione przez Goethego i Schillera). Państwo zachowało charakter federacyjny (z podziałem na kraje mające własne parlamenty). Tę federacyjność zniesiono po objęciu władzy przez Adolfa Hitlera (1933). Państwo pozostało przy urzędowej nazwie Rzesza Niemiecka, ale w propagandzie mówiono o Trzeciej Rzeszy (Drittes Reich), a także Tysiącletniej Rzeszy (Tausendjähriges Reich), Rzeszy Wielkoniemieckiej (Grossdeutsches Reich), Wielkich Niemczech (Grossdeutschland). Dwie ostatnie nazwy wiązały się z rozszerzeniem granic państwa nazistowskiego w 1938 r., po przyłączeniu Austrii.

Po II wojnie światowej w zachodnich strefach okupacyjnych powstała (1949) Republika Federalna Niemiec (Bundesrepublik Deutschland). Charakterystyczne, że w PRL nazwę tę tłumaczono jako Niemiecka Republika Federalna, by odebrać RFN miano Niemiec, a zarazem uwypuklić odrębność Niemieckiej Republiki Demokratycznej (Deutsche Demokratische Republik), która powstała w sowieckiej strefie okupacyjnej (1949), i podkreślić fakt istnienia dwóch państw niemieckich.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Niemców” (100186) z dnia 20.09.2021; Wstęp; s. 6
Reklama